Langzaamrijeigenschappen verbeteren..

[tv_man]

Ik heb het idee dat dit soort vragen alles behalve zeldzaam zijn op modelbaanfora, maar ik stel hem voor de zekerheid nog maar eens. Ik heb een Arnold BR 78, een tweedehandsje, die ongeveer twee snelheden heeft. 1. stilstand en 2. keihard. Ik heb de loc uit elkaar gehaald, het motortje een ontvettingsbad gegeven, wielen opgepoetst, olie ververst en de rijeigenschappen zijn enkel marginaal beter. Achteruit rijdt hij iets beter dan vooruit, vooruit rijden gaat schokkerig. Stroomafname zou ok moeten zijn met schone wielen, zou misschien de anti-slipbandjes weg kunnen halen om dat nog een beetje te verbeteren, maar ik denk dat dat de rijeigenschappen niet per se doet verbeteren. De koolborstels zijn volgens mij in orde en wanneer ik de motor direct op een oude 9v batterij aansluit (dus nu heel wat minder dan 9v waarschijnlijk) draait de motor heel enthousiast.

Zijn er nog truucjes die ik zou kunnen proberen om de rijeigenschappen te verbeteren. Afgezien van de motor vervangen of iets dergelijks. (mocht ik dat wel willen, wat voor een zou ik moeten aanschaffen?)

[Michiel]

't Ja, je heb alles wat kan helpen al gedaan (zonder ingrijpend te gaan ombouwen). Met het digitaliseren verkrijg ik over het algemeen veel betere rijeigenschappen, maar daar heb je als analoogrijder natuurlijk niets aan. Als je analoog rijdt, zou je kunnen overwegen om een PBM-sturing aan te schaffen. Daarmee zullen al je treinen beter gaan rijden, niet alleen je T18.

En als je toch overweegt om de motor te vervangen: bijvoorbeeld bij SB-Modelbau hebben ze vervangmotoren. Goede reputatie en prijzig. Ik heb ze zelf nog niet geprobeerd.

Een andere oplossing dat ik heb gelezen, maar heb er geen referenties van, is het wormwiel te vervangen door een exemplaar met halve spoed. Daardoor wordt de maximum snelheid gehalveerd (normaal geen probleem) en krijgt de loc op laag toerental meer koppel en beter rijgedrag. Wie heeft daar meer informatie over?

Ik hoop dat er wat tussen staat dat je verder kan helpen?
groetjes,

[Sven]

Ik ken die loc niet, maar wat vaak helpt is om zoveel mogelijk wielen stroom af te laten nemen. 't Liefst allemaal.

[tv_man]

Bedankt voor het advies!

Een PBM-sturing - is er eentje die algemeen aanbevolen wordt? Een beetje op internet zonder al te veel resultaat gezocht daarnaar. Heb ooit ergens meegekregen dat zoiets ook zelf gebouwd kan worden, maar ik denk dat dat met mijn electronicakennis vooral een bron van frustratie zou worden.

Wanneer het wormwiel vervangen wordt moeten dan gelijk ook de overige tandwielen vervangen worden? Zo ja, klinkt dat ook als een grote operatie. SB oogt tamelijk prijzig, dus weten of dat echt helpt zou niet misstaan. (en het blijft nog steeds een hoop geld.. natuurlijk is het op een gegeven moment fijner om een locomotief te hebben die goed rijdt dan drie tweedehandsjes die enkel frustratie opleveren.)

De loc heeft twee assen voor, drie in het midden en twee achter. Van de voorste en achterste assen worden steeds twee wielen, bij de ene twee rechter, bij de andere twee linker wielen voor stroomafname gebruikt. De drie middelste assen worden allemaal voor stroomafname gebruikt, maar een as heeft anti-slipbandjes die meestal waarschijnlijk geen stroom afnemen (soms misschien over de flens). In totaal dus 8 wielen stroomafname, als ik de anti-slipbandjes verwijder 10. Mijn Flm BR 91 heeft stroomafname van drie assen, zonder anti-slipbandjes en die rijdt eigenlijk altijd als een...trein. Trekt ook alle treinen prima, dus dat zou een argument voor het verwijderen van de anti-slipbandjes van de BR 78 zijn.

[Rob Fongers]

Norm,

Je zou eens bij http://www.gmens.nl/ kunnen kijken voor een motor, dat scheelt in ieder geval een heleboel geld en wordt heel vaak in modelspoor toegepast.

[Michiel]

Ik heb ook wat liggen surfen op internet en kwam dit product tegen: een PBM regelaar van Conrad. Ik ken het niet, iemand ervaring hiermee?

[martinb]

Werkt erg leuk. Jaren zo'n ding gebruikt, bij de overstap naar digitaal ging die weg. PulsBreedteModulatie zorgt zeker voor positieve verbetering, verwacht geen wonderen.

[epocheales denken]

Hoi tv_man,

Michiel schreef over het vervangen van het wormwiel van de motor, hier heb je wat info over dit onderwerp:

http://www.1zu160.net/test/glasmachers.php

of rechtstreeks naar de leverancier: http://www.glasmachers.com/

Succes met je keuze.

Groet,

Hans.

[tv_man]

Dus met een nieuw wormwiel en pbm zou alleen smerig spoor nog roet in het eten kunnen gooien. Heb de glasmachers website opgeslagen, zal daar te zijner tijd een of twee ombouwsetjes bestellen. De pbm regelaar gaat dan weer op de wat langere termijn naar alle waarschijnlijkheid, heb er eigenlijk twee nodig gezien de opzet de besturing van m'n baan.

Hopelijk hebben anderen ook nog wat aan dit onderwerp en jullie reacties op mijn vragen, in ieder geval heb ikzelf nu een duidelijker beeld van wat nog te proberen, bedankt!

[marco]

Ik heb bijna al mijn loks op faulhabermotoren van SB modellbau om laten bouwen door een modelspoor collega.
Dan heb je al een stuk beter rijeigenschappen , daarnaast heb ik een zogenaamde "langsamfahrregelaar " van SB in gebruik gehad daardoor word het noch beter.

Deze regelaar is te koop voor 25 euro aangezien ik nu digitaal rijd.

De beste regelaars voor analoog op dit moment zijn absoluut van heisswolf.
Wel duur maar je kunt per lok instellen hoe je de motor wil aansturen van de betreffende lok.
Is bijna digitaal zou je zeggen.
Iets beters is er nu niet vind ik dan
Iemand bij ons in de club heeft deze regelaar en vind hem helemaal super.

Kijk deze link maar eens door.

http://www.modellbahn.heisswolf.net/

Hier een filmpje http://www.modellbahn.heisswolf.net/html/videos.html

Groetjes marco

[theo2345]

Hallo Norm(?),

heb dezelfde loc, met dezelfde problemen.
Bij mij is de oorzaak, dat de collector iets los zit op de as.
Volgens mijn handelaar een bekend probleem, bij dit type motor.
De beste oplossing (volgens hem) is het vervangen van de motor.

gmens (Houten?) heeft een vervanger (10 x 20)

Succes ermee.

[dentheo]

De truuk is dan de optimale positie van de collector te bepalen tov de wikkelingen (meestal op snelheid) en dan een drupje cyaanlijm ertussen ....dan zit de collector weer vast op de as.

[EVR]

Wat voor mij werkt bij het analoog bedrijf is dat ik het voltage van max Veff 14-15V van mijn Fleischmann 6735 en 6755 trafo's via een circuit met o.a. een 40V 10000uF ELCO van de geleverde gelijkgerichte spanning naar een vrijwel rimpelloze, constante spanning breng die ook tussen de max 14-15V ligt. Gevolg is dat de motoren geen gelijkspanning van 0-15V met 100 rimpels per seconde (a la gelijkgerichte sinus) aangeboden krijgen, maar een nagenoeg constante spanning, wat als voordeel heeft dat de motoren soepeler en merkbaar stiller!! lopen. Langzaam rijeigenschappen verbeteren iets ten opzichte van de rauwe gelijkgerichte sinus.

De ELCO zorgt voor de volgende zaken: 1. de eenzijdige sinus beweging afvlakken tot een vrijwel rimpelloze spanning; 2. korte spanningsonderbrekingen (gebeurt bij wat ouder wordende trafo's wanneer de knop verdraaid wordt) vangt de ELCO keurig op (geen kortstondig 'hikken'); 3. zeer soepel vertragen (als zijnde dat een enorm vliegwiel in de loc aanwezig is) van de trein wanneer de knop snel naar stilstand wordt gedraaid, gebeurt door de opslag van capaciteit in de ELCO die dan volledig wordt ontladen.

Het afvlakken van de sinus beweging is in de grafiek aangegeven met de rode lijnen bovenaan de sinus.

[tv_man]

Ed:
Dus de ELCO komt direct na de transformator? (moest het een paar keer nalezen daar ik gewend ben dat die dingen vooral voor binnenverlichtingen gebruikt worden en zeker een grote condensator nooit van z'n leven in een N-lok past)

Ik neem aan dat er voor een dergelijke ELCO een diode geplaatst moet worden zodat die niet per ongeluk opgeblazen wordt.

Heb nog een zakje ELCO's liggen - die kunnen parallel geschakeld worden voor opgeteld effect? Zou daarmee tot misschien 2000 uF kunnen komen, misschien al een merkbaar verschil..

En 40V 10000uF (0,01F?), moet dat als een absolute waarde gebruikt worden of kan ik rustig gebruik maken van een condensator die ergens in de buurt ligt (zonder dingen te slopen)? Een kleine heeft zeker veel minder 'vliegwiel'-effect en een absurd grote zal de treinen consequent door stootblokken laten rijden...

Theo:
Wat is de collector (ok, laat maar, opgezocht); hoe is de optimale positie te bepalen? Of ik lijm in de motor wil laten lopen met het risico dat alles muurvast gaat zitten is weer een andere vraag...

[dentheo]

Wat voor mij werkt bij het analoog bedrijf is dat ik het voltage van max Veff 14-15V van mijn Fleischmann 6735 en 6755 trafo's via een circuit met o.a. een 40V 10000uF ELCO van de geleverde gelijkgerichte spanning naar een vrijwel rimpelloze, constante spanning breng die ook tussen de max 14-15V ligt. Gevolg is dat de motoren geen gelijkspanning van 0-15V met 100 rimpels per seconde (a la gelijkgerichte sinus) aangeboden krijgen, maar een nagenoeg constante spanning, wat als voordeel heeft dat de motoren soepeler en merkbaar stiller!! lopen. .

Dit is de tegengestelde benadering van de PBM op vorige pagina...

[dentheo]

[quote="tv_man"
Of ik lijm in de motor wil laten lopen met het risico dat alles muurvast gaat zitten is weer een andere vraag...[/quote]

Ach speldekopje en NIET in de lagers.... maar als laatste trucje voor het "verdwijnen in de knutselbak" is het zonder risico.

[EVR]

@tv_man:
Idd, dat formaat past niet in de loc .
Klopt, de ELCO komt tussen de trafo en rails en ik heb een reeks diodes 1N5401 3A 100V in serie staan om verkeerde polarisering te voorkomen en de spanning te verlagen. Het gevolg van verkeerde polarisatie kan, zoals je terecht al zei, als gevolg opblaasneigingen hebben. Er zijn twee mogelijkheden voor installatie: een waarvoor je de trafo open moet maken en de plus en min op moeten zoeken, NA de gelijkrichting in de trafo zelf en VOOR de richtingbepaling van de draaiknop, hiermee zorg je ervoor dat de ELCO altijd correct gepolariseerd blijft en het effect in beide rijrichtingen aanwezig is. Tweede is na de trafo en voor de rails, heeft als voordeel dat de trafo dicht kan blijven, maar je kan slechts in een richting rijden. Ik gebruik de eerste methode voor de 6735 voor stationnen e.d. en ik gebruik de tweede methode voor de 6755 voor de twee continue onder spanning staande banen waarop slechts in een richting gereden wordt.

De ELCO verhoogt de maximale Veff van 14V naar 19,8V, merkbaar zodra je de elco aansluit de locs een stap sneller rijden. Deze maximale spanning is uiteraard te hoog (dan zou juist het langzaam rijden niet meer mogelijk zijn) en moet verlaagd worden door ca. 5-6 diodes in serie te zetten, waarbij gebruik gemaakt wordt van de spanningsval van ca. 0,8-0,9V per diode 1N5401. Ook staat er een weerstand van ca. 0,5 Ohm tussen om te voorkomen dat bij een kortsluiting de diodes opgeblazen worden, aangezien de ELCO in een kortsluitgeval al zijn capaciteit zal vrijgeven met een zeer kortstondige hoge stroom.

Je kunt ELCO's parallel schakelen en een opgeteld effect krijgen. Een waarde van 2000uF geeft een verhoging van Veff en een klein verschil in uitloop, met een waarde 4700uF is het effect duidelijk waarneembaar. Met de 10000uF die ik gebruik is er een uitloop van 2-3 seconden, afhankelijk van type loc en wagens met licht. Deze uitloop is keurig vloeiend en de loc komt netjes tot stilstand. Het is uiteraard aan de hobbyist om te experimenteren met de gewenste eigenschappen als langzaam rijden (met als regelaar diodes) en uitloop (met als regelaar ELCO).

@dentheo:
Mee eens, het is min of meer omgekeerd aan PBM. Ik heb gekeken naar PBM om te gebruiken, alleen vind ik het nogal prijzig. Aangezien ik wel wat weet van basiselektronica kan ik het een en ander bedenken, uitrekenen en aanpassen naar mijn wensen. Voor mij werkt deze methode en heeft het het gewenste effect.

[Michiel]

[quote="tv_man"
Of ik lijm in de motor wil laten lopen met het risico dat alles muurvast gaat zitten is weer een andere vraag....

Ach speldekopje en NIET in de lagers.... maar als laatste trucje voor het "verdwijnen in de knutselbak" is het zonder risico.

Ik had me er verleden week ook eens over gebogen. Ik heb hier ook zo'n Arnold motortje met losse collector.

1) Proefondervindelijk de stand bepalen van de collector tov de rotor is niet doenbaar. De collector zit los! Men zou wel de stand van de collector kunnen copiëren van een werkend exemplaar.

2) Ik heb geprobeerd om die motor open te prutsen, maar die 4 lipjes zijn wel heel erg stevig. Ik kreeg ze niet open geplooid.

3) Secondenlijm is uiterst capilair, en kruipt heel gemakkelijk overal tussen. Dat je de motor in de lager vastkleeft is heel erg waarschijnlijk, vandaar dat ik de motor wou demonteren... te vergeefs.

Dus, bij mij ligt de motor in de knutselbak.

[tv_man]

Ik heb twee Fleischmann 6735 trafo's voor de besturing van de baan, liever ga ik ze niet openmaken, heb liever enkel te maken met zwakstroom op plekken waar ik met m'n vingers bijkan..

-Is het mogelijk om de ELCO's die na de trafo en draaiknop komen (dus na de gele aansluitpunten) antiparallel te plaatsen zodat er voor iedere rijrichting eentje is. Door het gebruik van de diodes zou de ELCO die niet gebruikt wordt geen last moeten hebben van het in verkeerd gepoold staan en zou er in beide richtingen gereden kunnen worden. Of werkt dit niet zo?

-Een andere mogelijkheid die ik voor ogen heb is het plaatsen van een rijrichting (ompool) schakelaar ná de ELCO.

[EVR]

Antiparallel werkt helaas niet, ik heb hierop reeds vele uren geploeterd, aangezien ik de trafo's liever ook niet open wilde maken. Het probleem is dat met twee circuits met een ELCO per circuit en de bijbehorende benodigde opzet van de diodes per circuit, deze niet meer kunnen regelen dat de niet gebruikte ELCO geen spanning krijgt. De niet gebruikte ELCO krijgt helaas dan een verkeerd om gepoolde spanning via het andere circuit.

Een ompoolschakelaar na de ELCO lijkt mij de simpelste oplossing als je de trafo's niet open wilt maken. Uiteraard is de rijrichtingknop dan wel slechts in een richting operatief.

Uiteraard begrijp ik dat je liever alleen met zwakstroom te maken wil hebben, ga inderdaad alleen apparaten openmaken waarin hoogspanning aanwezig is als je weet wat je doet, of een opleiding hebt gehad.

Ter info:
De Fleischmann trafo's zijn redelijk fatsoenlijk zonder schade open te krijgen. Op de vier hoeken zitten vier groene kunststof pennetjes in de verbinding gedrukt. Je kunt deze er met een scherp mes via het hefboom principe voorzichtig en met wat wrikken eruit krijgen (PAS OP! voor je ogen in geval van afbreken van het mespuntje, draag een beschermingsbril). De groene zijkant raakt op die plek weinig beschadigd en het kunststof zal niet breken, alleen wat vervormd worden, wat vrijwel helemaal zonder problemen weer plat geduwd kan worden. Ik heb dit meerdere keren gedaan, zonder noemenswaardige beschadigingen. PAS OP! Hoogspanning aanwezig in de trafo wanneer de 230V-stekker ingeplugd is! Uiteraard is deze procedure voor eigen risico, ik kan geen aansprakelijkheid aanvaren in geval van schade of enig letsel.