locs ombouwen naar digitaal en Belgische Staat

[Michiel]

Ik weet het, er loopt maar 1 gek rond op deze aardkloot dat het thema Belgische Staatsspoorwegen onder de arm heeft genomen, in schaal N! In schaal H0 zou het al een uitdaging zijn, in schaal N bestaat er dus helemaal niets! Dus, werk aan de winkel.

Op het programma staan op het moment 2 type locomotieven om om te bouwen: namelijk de types 64 en 93. Het zijn beide Pruisen, ontvangen als oorlogsschadevergoeding na WO1.

Het type 93 heb ik al eerder eens omgebouwd, maar gezien het mijn eerste ombouwsel betrof, bleek de uitvoering achteraf vooral technisch niet helemaal in orde. Dat moet dus over. Het ombouwen van type 64 is nieuw voor mij.

Ik hoop hier de komende maanden, op een rustig tempo, het relaas te brengen van de ombouw van dergelijke modelletjes. Deels om te delen met ieder dat interesse zou hebben in een dergelijke ingreep, maar ook om input te krijgen van jullie van wat ik fout doe, of wat er verkeerd is aan de uitvoering dat ik nastreef. Want informatie is schaars en elke hint, tip of verbetering is welkom.

[Krab]

Mooi Michiel ,ik volg het met spanning .

Weer leuk een draadje te volgen uit het Belgie (is hier 3 km vandaan de grens)



mvg Sjaak

[Jos]

Ook ik ben weer heel benieuwd

Groetjes,
Jos

[Michiel]

Bedankt mannen!

Bon, om te beginnen bij het begin, met mijn modelletjes is het niet echt goed gesteld. Ik heb ze meestal voor een "prikje" in occasie gekocht, en de meesten zijn in mindere of meerdere mate gehavend. Eerste uitdaging is dus om het model weer in perfecte technische conditie te krijgen. Dat betekent, het model moet analoog vlot, zonder haperen of wiebelen, spoorvast rijden, zowel snel als traag.



Een schaal N model is vele male gevoeliger voor stof, vuil, microcorrosie en oneffenheden dan een H0 model. Mijn doel is dat ze toch zonder enige probleem en bekommernis in een automatisch bedrijf doen wat ze moeten doen: rijden, traag afremmen, stoppen en weer rustig vertrekken zonder haperen, zonder te blijven hangen op een stofje.

Ik merk dat er 3 kernpunten van aandacht zijn om dit te bewerkstelligen: mechanisch toestand, elektrische toestand en gewicht.

Mechanisch: het model moet perfect "bollen". De wielen moeten vrij en vlot draaien. De flensafstand wordt nagekeken. elke oorzaak van het niet soepel draaien van wielen en overbrenging wordt aangepakt. De motor wordt volledig gereinigd en gesmeerd. De locomotief moet mechanisch in haast perfecte staat zijn.

Elektrisch: de stroomopname van het model is dikwijls het probleemkind. De sleepcontacten moeten allemaal goed aandrukken zonder teveel wrijving te veroorzaken. Er moeten voldoende sleepcontacten zijn. Liefst ook via de loopwielen en tenderwielen, en niet louter de drijfwielen zoals te dikwijls wordt toegepast bij bijvoorbeeld Fleischmann.

Gewicht: HET probleem van de N-locomotiefjes is het geringe gewicht. Meer gewicht betekend niet alleen meer trekkracht, maar ook het beter aandrukken van de wielen op de sporen, met beter elektrisch contact als gevolg. Nooit gewicht opofferen voor iets, in het tegendeel, voer het gewicht zoveel mogelijk op, in hoekje en kantjes een extra stukje lood. Niet gemakkelijk, want een N-modelletje zit al helemaal volgepropt, maar in N telt elke gram.

Zo, de locomotief dat hierboven op de foto in onderdelen ligt, zal in de loop van de volgende avonden terug in elkaar geprutst worden, zodanig dat het model mechanisch en elektrisch weer volledig in orde is, en dat het locje analoog weer perfect rijdt... Althans dat hoop ik...

[Chris83]

nou dan voor het gewicht, is het mogenlijk om beton te gebruiken? of veroorzaakt dat te veel stof? ik weet niet of vloeibaar lood bestaat, maar lood is er wel in alle soorten en maten verkrijgbaar, denk maar eens aan vis loodjes.

Heb zelf hier aan daar wel eens stukjes visloodjes gebruikt voor extra gewicht.

[Jos]

Ik heb een aantal LGB loks enkele kilo's verzwaard met lood.
Gewoon van een rol loodslab wat bij de bouw gebruikt wordt bij een overgang tussen dakpannen en muur.
Dat spul is zo'n 2 mm dik en kun je in elke vorm buigen. Kan dus ook prima in N-lokjes gebruikt worden.

Groetjes,
Jos

[Michiel]

Ik heb hier bij de bouwmarkt dakdekkerslood (aqua-lood) gekocht. Dat is een blad lood van een paar millimeter dik op een rol. Het is heel plooi- en snijbaar.

Beton lijkt me geen goed idee, net omdat het niet homogeen is en dat stof, cement en korrels zand geen beste vrienden zijn van onze locomotiefjes. Daarbij komt dat beton lichter is dan lood.

Goud is effectiever en 2x zwaarder dan lood. Hint hint!

[Chris83]

ja en daar kom je nu mee! de goud prijzen vliegen de pan uit!

[Detlev]

Uranium is nog zwaarder en kun je ophalen in Dodewaard

[Jos]

Heb je ook geen lampjes of ledjes meer nodig. Verlichting brandt altijd

Groetjes,
Jos

[Glaskast189]

Ik ben wel benieuwd hoe dat gaat gebeuren.
En ik ben ook zeer benieuwd hoe je te werk zal gaan met dat lood.

Omdat ik ook nog steeds een loc moet verzwaren.

Groet Bruce

[Michiel]

Hoi Bruce,

een grote brok lood zal je niet kwijt kunnen. Je zal kleine kiertjes en holtes moeten zoeken om er een paar gram lood in te proppen. Meer concreet met deze BR 038, de loc in kont-zwaar en steunt vrij zwaar op de achterste as. Het meest effectief lijkt me lood te plaatsen voorin, bijvoorbeeld in de rookkast of onder de omloopplaat. Ook in de vuurhaard is ruimte voor extra lood. Maar ik moet nog verder uitzoeken waar precies, maar er komt zeker extra lood. Ik heb ook gemerkt dat bovenop de motor, in de tender onder nepkolen nog plaats zou moeten zijn voor een stukje lood. Ook dat moet ik nog doen, maar het lijkt me wel mogelijk.

Maar goed, tijdens het proces van het ombouwen zal blijken hoe en wat. Voorlopig is het nog erg theoretisch.

[evo]

Hoi Michiel,
Ik ben het helemaal met je eens dat de tender helemaal vol moet met lood, maar de lok zelf is alleen maar nodig als je contactproblemen hebt. Ik heb zelfs bij een paar loks de hoeveelheid lood voorin verminderd en zo de trekkracht verhoogd.
Het is trouwens erg belangrijk dat de voorste wielen mooi soepel lopen, want als je alleen maar lood toe moet voegen omdat anders de wielen slippen, dan gaat er wel erg veel energie zitten in het duwen van de lok (die niet meer voor het trekken van wagens gebruikt kan worden...)
Dit verhaal geld natuurlijk alleen maar voor loks met de aangedreven wielen in de tender.

[Michiel]

Edwin, je hebt 100% gelijk. De wielen moeten vlot en soepel draaien, en de stroomopname moet goed zijn, alvorens verder te gaan met aanpassingen. Het verzwaren van de loc is om haar minder gevoelig te maken voor micro-corrosie, fijn stof en dergelijke. Hoe dikwijls is het niet dat een schaal N locje mooi traag afremt om dan te stoppen op het stofje en niet meer te vertrekken. Een klopje tegen de modelbaan is meestal voldoende om de loc terug te laten vertrekken. Maar dit vervelend gedrag wil ik zo veel mogelijk opvangen met natuurlijk betere stroomopname, maar ook door een hechter contact van de wielen met de sporen. Verzwaren is hier dus het sleutelwoord.

[Michiel]

Links op de foto in het rood zien jullie het frame van de locomotief. Bij ontvangst van deze locomotief bleken alle contactbaantjes en sleepcontacten verwijderd door de vorige eigenaar. Geen wonder dat ze niet reed! Dus ben ik begonnen aan de herstelling van het elektrisch gedeelte.

Ik had hiervoor bij Conrad de dunste fosforbronzen plaaten gekocht: 0,2mm dik. Dit bleek te dik. Later heb ik toevallig 2de-hands een overschot 0,1mm dik fosforbrons gevonden en meteen gekocht. Jammer genoeg is dit ook nog te dik. De sleepcontacten zijn nog te stijf, en geven te veel wrijvingsweerstand (toestand op de foto hierboven).

Vandaag ga ik bij een metaalbedrijf 0.025mm fosforbrons bestellen. Hopelijk is 3 maal scheepsrecht...

[Michiel]

Intermezzo - de geschiedkundige context

In 1919 ontvingen de Belgische Staatspoorwegen een paar duizend locomotieven als oorlogsschadevergoeding van Duitsland, waaronder ook het type 64 en type 93 (die later aan bod zal komen). Deze locomotieven werden geleverd in de staat zoals ze op dat moment bevonden: Pruisische livrei (voor de Pruisische locs natuurlijk), onder de oorlog slordig en snel bijgeschilderd daar waar beschadigd en hersteld. De Belgische Staatsspoorwegen waren in de eerste plaats bekommerd om de gebombardeerde infrastructuur weer in orde te krijgen, en het was maar pas jaren later dat men begon met de omschildering van de vreemde locomotieven naar Belgische livrei.

Gezien ik de jaren '20 uitbeeld, heb ik dus de keuze om mijn locomotieven Pruisisch of Belgische te maken. Pruisisch betekent het Fleischmann model (meestal in DB uitvoering jaren '50) te herleiden tot de oorspronkelijk groene Pruisische oervorm. Of ik kan het model aanpassen naar de Belgisch bruine versie van na het eerste grote onderhoud.

De Pruisische variant wordt door Fleischmann al geproduceerd en zou ik dus zo (occasie) kunnen kopen en inzetten als Belg op mijn baan. Vandaar dat ik me toeleg om de DB locomotieven te gaan ombouwen naar de bruine versie van de "Etat Belge".

...tot zover dit intermezzo...

[Michiel]

Om het type 64 te verBelgischen naar de versie van de jaren 20, dienen een aantal toestellen van de kast verwijderd te worden. Ze zijn op de samengestelde foto in het rood aangeduid.

• alle lantaarns
• de stoomdom achter de zandkast
• het Knorr-systeem (cylinder en compressor op de omlooplaat links)
• de cylinder op de omloopplaat rechts
• stoombel
• elecktro-generator
• schoorsteenring schuin afwerken
• nummerborden voor en achter

Het zou ook mooier zijn indien alle leidingen die de verwijderde toestel bedienden, ook verwijderd werden, maar dat is monikkenwerk. Eén Belgische lantaarn moet toegevoegd worden centraal op de rookkastdeur of rechts-voor boven de bufferbalk. Waarschijnlijk ben ik dingen vergeten, of mogelijk teveel verwijderd, maar dit is wat ik afleid van de paar foto's dat ik heb gevonden uit die periode. Ik laat het oordeel aan jullie over...

[bisschop]

Hoi Michiel,

Veel succes met de ombouw.
Ik blijf je volgen.

Groetjes,
Rob

[Michiel]

Vandaag heb ik kast onderhanden genomen. Overbodige ketelapparatuur heb ik met een scherp mes verwijderd, en de gaten opgevult met plasticard of Milliput. Ik laat nu de lijm en putti goed uitharden, en dan kan ik beginnen met het vlakschuren.

Heeft iemand een idee me welk gereedschap ik die fijne leidingen zou kunnen verwijderen? Een soort super-fijne vlakke guts van 1mm tot 2mm breed zou kunnen? Maar bestaat zoiets?

[Michiel]

Ik heb de overbodige leidingen met het aangescherpt schroevendraaiertje mooi kunnen wegsnijden. Van ochtend heb ik de kast egaal donkergijs gespoten. Er zijn niet veel zichtbare sporen (zelfs met macro) van de verwijderde leidingen en toestellen...

[Jos]

Mooi gedaan man!

Groetjes,
Jos

[spoor65]

Michiel,

Dat ziet er weer goed uit,
Wederom petje af voor de manier waarop jij jouw projecten aanpakt.

Altijd weer een genot om naar te kijken.

mvg

Freddy

[Michiel]

... en dan hebben we nog donkergrijze verf over, dus daar moeten we wat mee doen! Dus snel een US E8 diesel omgespoten in een fantasiekleur. Deze diesels van Life-Like zijn loodzwaar, oersterk en nemen van alle 12 wielen stroom. Ideaal voor voor de schoonmaaktrein.

Maar haast en spoed is zelden goed. De raampjes moeten er weer terug in, maar het resultaat is slordig en vrij lomp. Dat wordt dus bij tijds weer overgedaan. In elk geval is de verf nu wel op, en zijn we een ervaring rijker.

[T.Spat]

Voor de ronde raampjes heb ik een tijdje terug een goed stukje gereedschap
gekocht bij een bouwmarkt; een ponsstang waarmee ik circeltjes van diverse
diameters kan uitstansen uit doorzichtig plastic, in mijn geval voor de reeks 55
en de 2 1800en die nog in aanbouw zijn

Die stomert begint er fraai uit te zien trouwens

Mvg,

Tis

[Glaskast189]

Gelukkig is het maar een fantasie!

Groet Bruce