[DATABASE] NS Tad, NS Tads en NS Takkls NS/VAM in N
Geplaatst: 11 feb 2018 00:58
Roco heeft in het verleden een hele reeks VAM wagens uitgebracht, welke later door Fleischmann zijn overgenomen en in een klein aantal opnieuw zijn uitgebracht. Deze wagens waren een moderne variant van het eerste type VAM wagens. Roco heeft een aantal van deze wagens door middel van een zwarte band proberen te laten lijken op het tweede type VAM wagen, de modernere VAM wagen. Deze wagen werd echter later in correcte uitvoering door THS-Realix uitgebracht. Hier geef ik een overzicht van de geschiedenis van deze wagens en de wagens die in N spoor zijn uitgebracht. Door zoekwerk probeer ik zo veel mogelijk data te vinden over deze wagens, aanvullingen en aanpassingen zijn altijd welkom, graag wel middels verifieerbare bronnen want ik wil de data zo goed en correct mogelijk samenstellen.
Geschiedenis
De Vuilafvoer Maatschappij (VAM) werd in 1929 opgericht en in 1931 werd gestart met het vervoer van afval per spoor met grijze wagens, gebouwd door Waggonfabrik Uerdingen. Deze 1e generatie wagens werden in een 1e serie NS 590501-590525 in dienst gesteld en waren voorzien van beweegbare zijwanden en een V vormige bodem om huisvuil te kunnen storten. Deze eerste serie werd bij ontwerp en bestelling al uitgebreid met een tweede serie wagens NS 590601-590635.
In 1957 werd een 3e serie van deze 1e generatie wagens in dienst genomen met de nummers NS 590526-590533, in 1958 gevolgd door een 4e serie met de nummering NS 590636-590640. De Tad wagens hebben deels nog computernummers gekregen, welke ik helaas nog niet alle heb kunnen achterhalen.
In 1963 werd een 2e generatie Tads van de VAM wagen uitgebracht door Talbot in Aken in de nummerreeks NS 590534-590554. Deze wagens kregen uiteindelijk de computernummers 20 84 057 5 000-031. Deze wagens werden in twee series gebouwd, een 1e serie in 1963 met de nummers 590534 - 590554 (later omgenummerd tot 20 84 057 5 000 - '008 + '011 - '018 en '020 - '022 en vervolgens naar 84 84 566 9 001 - '008 + '010 - '022) en een 2e serie in 1966 die gelijk computernummers kregen in de serie 20 84 057 8 022 - 20 84 057 8 031 (later omgenummerd naar 84 84 566 9 023 - 84 84 566 9 032). Een deel van deze wagens is nog steeds in gebruik in Duitsland als wagens voor het vervoer van houtsnippers.
De banaming van de Tad en Tads werd uiteindelijk na het in dienst nemen van de 3e generatie VAM wagens gewijzigd in Takkls. De derde generatie had in plaats van één bak met beweegbare zijwanden, echter twee kantelbakken. Bij de bestelling werd in 1970 deze derde generatie aangeduid met de computernummerseries 31 84 583 5 000-031 en 31 84 583 5 032-062, gevolgd door in 1971 de nummerserie 20 84 057 8 032-114 (Utrechts Archief)
Deze wagens werden in dienst genomen in de nummerserie 20 84 057 8 032-194. De serie is later nog uitgebreid bij het uit dienst nemen van de wagens uit de eerste en 2e generatie.
Later zijn de computernummers aangepast. Op dat moment waren alleen nog wagens in dienst van de 3e generatie en deze kregen de volgende nummers
1e levering Takkls 70 stuks 1970 84 566 9 100-164
2e levering Takkls 30 stuks 1973 84 566 9 165-197
3e levering Takkls 27 stuks 1975 84 566 9 198-225
4e levering Takkls 20 stuks 1979 84 566 9 226-245
5e levering Takkls 21 stuks 1980 84 566 9 246-266 (voor zover bekend gebouwd bij Fabrika Vagona Kraljevo, Joegoslavië)
Een aantal wagens van de 3e Generatie is in andere kleuren uitgevoerd geweest, tot zover zijn op zeker bekend (via fotoherkenning dus zeker):
VAM Recycling Geel/Groen gestreept: 84 566 9 107-2
VAM Potgrond Geel: 84 566 9 138-7
(aanvullingen welkom, mits gebaseerd op fotoherkenning of NS documenten)
Betekenis Tad(s):
T Zwenkdakwagens
a Met 4 assen
d Lossen door middel van zwaartekracht, doseerbaar, onderzijde van de vloer is meer dan 70 cm boven de rails
s Maximale snelheid van 100 km/uur
Betekenis Takkls:
T Zwenkdakwagens
a Met 4 assen
kk gewichtsaanduiding voor lading
l Lossen door middel van zwaartekracht, niet beïnvloedbaar, onderzijde van vloer meer dan 70 cm boven de rails
s Maximale snelheid van 100 km/uur
Geschiedenis
De Vuilafvoer Maatschappij (VAM) werd in 1929 opgericht en in 1931 werd gestart met het vervoer van afval per spoor met grijze wagens, gebouwd door Waggonfabrik Uerdingen. Deze 1e generatie wagens werden in een 1e serie NS 590501-590525 in dienst gesteld en waren voorzien van beweegbare zijwanden en een V vormige bodem om huisvuil te kunnen storten. Deze eerste serie werd bij ontwerp en bestelling al uitgebreid met een tweede serie wagens NS 590601-590635.
In 1957 werd een 3e serie van deze 1e generatie wagens in dienst genomen met de nummers NS 590526-590533, in 1958 gevolgd door een 4e serie met de nummering NS 590636-590640. De Tad wagens hebben deels nog computernummers gekregen, welke ik helaas nog niet alle heb kunnen achterhalen.
In 1963 werd een 2e generatie Tads van de VAM wagen uitgebracht door Talbot in Aken in de nummerreeks NS 590534-590554. Deze wagens kregen uiteindelijk de computernummers 20 84 057 5 000-031. Deze wagens werden in twee series gebouwd, een 1e serie in 1963 met de nummers 590534 - 590554 (later omgenummerd tot 20 84 057 5 000 - '008 + '011 - '018 en '020 - '022 en vervolgens naar 84 84 566 9 001 - '008 + '010 - '022) en een 2e serie in 1966 die gelijk computernummers kregen in de serie 20 84 057 8 022 - 20 84 057 8 031 (later omgenummerd naar 84 84 566 9 023 - 84 84 566 9 032). Een deel van deze wagens is nog steeds in gebruik in Duitsland als wagens voor het vervoer van houtsnippers.
De banaming van de Tad en Tads werd uiteindelijk na het in dienst nemen van de 3e generatie VAM wagens gewijzigd in Takkls. De derde generatie had in plaats van één bak met beweegbare zijwanden, echter twee kantelbakken. Bij de bestelling werd in 1970 deze derde generatie aangeduid met de computernummerseries 31 84 583 5 000-031 en 31 84 583 5 032-062, gevolgd door in 1971 de nummerserie 20 84 057 8 032-114 (Utrechts Archief)
Deze wagens werden in dienst genomen in de nummerserie 20 84 057 8 032-194. De serie is later nog uitgebreid bij het uit dienst nemen van de wagens uit de eerste en 2e generatie.
Later zijn de computernummers aangepast. Op dat moment waren alleen nog wagens in dienst van de 3e generatie en deze kregen de volgende nummers
1e levering Takkls 70 stuks 1970 84 566 9 100-164
2e levering Takkls 30 stuks 1973 84 566 9 165-197
3e levering Takkls 27 stuks 1975 84 566 9 198-225
4e levering Takkls 20 stuks 1979 84 566 9 226-245
5e levering Takkls 21 stuks 1980 84 566 9 246-266 (voor zover bekend gebouwd bij Fabrika Vagona Kraljevo, Joegoslavië)
Een aantal wagens van de 3e Generatie is in andere kleuren uitgevoerd geweest, tot zover zijn op zeker bekend (via fotoherkenning dus zeker):
VAM Recycling Geel/Groen gestreept: 84 566 9 107-2
VAM Potgrond Geel: 84 566 9 138-7
(aanvullingen welkom, mits gebaseerd op fotoherkenning of NS documenten)
Betekenis Tad(s):
T Zwenkdakwagens
a Met 4 assen
d Lossen door middel van zwaartekracht, doseerbaar, onderzijde van de vloer is meer dan 70 cm boven de rails
s Maximale snelheid van 100 km/uur
Betekenis Takkls:
T Zwenkdakwagens
a Met 4 assen
kk gewichtsaanduiding voor lading
l Lossen door middel van zwaartekracht, niet beïnvloedbaar, onderzijde van vloer meer dan 70 cm boven de rails
s Maximale snelheid van 100 km/uur
