Kroket voor koffie

[Mispoes]

Voor Beneluxspoor heb ik rond 2010 op projectbasis tientallen buffet- en restauratierijtuigen gebouwd in H0. Nadat ik een paar jaar geleden schaal N er bij had genomen, vond ik dat ik het aan mijn stand verplicht was ook zo'n rijtuig in die schaal te bouwen. Niet voor mijn eigen verzameling, maar gewoon omdat ik het leuk vind om het te bouwen, het werd een geel-blauw buffetrijtuig. Het is aardig gelukt, ondanks dat er geen goede transfersetjes zijn zoals in H0. Het blijft handwerk, maar het ziet er beter uit dan wat ik op Catawiki soms voor astronomische bedragen van eigenaar zie wisselen.

Tijdje geleden hadden de burgemeester van Echthoven en ik het over de samenstelling van de Hotelplan Express rond 1980. Het ontbrak hem nog aan een bruin-beige buffetrijtuig, de echte krokettenkar. Die wilde ik wel voor hem bouwen, hij had nog ICR-BKD rijtuig in IC-Plus uitvoering over. Ik zocht op dat moment nog naar zo'n rijtuig in geel-blauw, maar met dat IC- Plus rijtuig zou ik al geholpen zijn, want die kan ik in geel-blauw overspuiten en dan hebben ook mijn Preisers koffie. Inmiddels ben ik voorzien, maar het overspuiten gaat toch gewoon plaatsvinden, want geel-blauwe BKD's kun je niet genoeg hebben.

Hier het grote voorbeeld van de krokettenkar.

Ik laat jullie meekijken tijdens de verbouw van een Roco Bm naar een krokettenkar. En passant neem ik ook nog een geel-blauw restauratierijtuig mee uit dezelfde generatie, dan heb ik ook die gebouwd en heb ik alle drie varianten een keer gehad in N.



Boven het geel-blauwe buffetrijtuig, dan de blauw-beige donor voor de krokettenkar van Raymond, daaronder de donor voor het restauratierijtuig en tot slot het ICR-BKD rijtuig in IC-Plus uitvoering.

[tv_man]

Aparte verschijningen die restauratierijtuigen van de NS, dus erg gaaf om ze ook in spoor N te zien! Mooi project.

[Raymond]

Ik ben nog steeds super blij dat je dit gaat doen voor mij Frank!
Dus uiteraard ga ik dit volgen!!!
Ik ben heel benieuwd hoe die eruit gaat zien!
Succes!

Groet,
Raymond

[FidOo]

En ik maar lezen... De burgemeester van Eindhoven....


Maar gaaf project. Kan er graag naar kijken als mensen materieel (ver) bouwen.

[caspervt]

Dag Frank,

Leuk project dit!! Mag ik vragen welke Roco's je gebruikt als donor? Ik had een Fleischmann ICK gekocht hiervoor, maar deze staan te hoog op de pootjes en de raamindeling is toch net onhandig. Ik hoor het graag, dan bouw ik er ook (ooit) eentje!

Met groet, Casper

[Mispoes]

De hier gebruikte donorrijtuigen zijn Roco 24313 (groen) en 24315 (blauw-beige). Dit zijn modellen van de zgn. Bm 239. Ik heb voor dit type rijtuigen gekozen omdat deze de oude grote toegangsdeuren heeft uit één stuk, dus geen modernere draai-vouw constructie. Daarnaast heeft dit type de dakventilatoren op de middellijn van het dak geplaatst gekregen en in de overgang de vier karakteristieke klap-vouwdeurtjes i.p.v. de automatische dubbele schuifdeuren. Dit alles maakt het Rocomodel tot een geschikter model dan de door jou genoemde ICK en andere modernere DB-varianten. Roco heeft overigens meerdere modellen uit deze mal gehaald zoals het donkerblauwe ligrijtuig en de groen-rode Halbspeisewagen. Fleischmann heeft vervolgens de mal ook weer gebruikt om een groen-rode Halbspeisewagen onder nummer 863921 uit te brengen. Helemaal exact kloppen doet het door mij gekozen type niet, noch voor het buffet-, noch voor het restauratierijtuig, maar het is voor spoor N een goed en ook vaak een goedkoop alternatief als je voor Roco kiest. De Flm voldoet niets minder, maar is een stuk duurder in aanschaf.
Het grappige is dat het bruin-beige buffetrijtuig zich, als het klaar is, straks omringd ziet door dit type zitrijtuigen en ligrijtuigen. Qua hoogte sluit het goed aan op het nieuwe Fleischmann en Piko, die zijn een stuk lager dan Minitrix of het oude Fleischmann. Combineren met het oude Fleischmann is echt geen gezicht.

En ik maar lezen... De burgemeester van Eindhoven....

De eer is nòg groter: het is toch echt die van Echthoven...


Inmiddels heb ik al iets gedaan: ik heb de rijtuigen onttakeld en ben met de interieurs bezig geweest. Ik had voor de buffet een paar maanden geleden al een interieurtje gemaakt, maar dat kan ik op dit moment nergens terug vinden. Misschien ook wel beter: dan kan ik alles laten zien. Het interieur linksboven is voor het restauratierijtuig, daaronder die voor het buffetrijtuig. Op het plaatje is te zien dat de ventilatoren in het midden van het dak zijn geplaatst.
fbeeldingen

[Mispoes]

n.a.v. de vraag van Casper nog even de belangrijkste verschillen tussen de rijtuigsoorten in beeld:


boven: Roco Büm 239, onder: Minitrix Büm 234


het verschil in de toegangsdeuren


de plaats van de dakventilatoren


links de automatische schuifdeuren in de Minitrix, rechts de ouderwetse klap-vouwdeurtjes, merk ook het verschil in hoogte op

[caspervt]

Dank voor de toelichting, Frank! Ik kende deze rijtuigen van Roco helemaal niet. Inmiddels gevonden op ebay en Marktplaats voor heel redelijke prijzen. Er zijn er een aantal onderweg. Ik kom er niet heel snel aan toe, maar ik bouw uiteindelijk met je mee.

Verder blijf ik me verbazen dat Fleischmann en Minitrix die rijtuigen zo hoog op de poten hebben. Geen idee waarom dit noodzakelijk was of is.

Gr, Casper

[Re1044]

In een vaag verleden kan ik me herinneren dat ik wel eens een ´krokettenkar´tegen kwam in Den Bosch.Gek genoeg altijd stilstaand,als 1ling maar nooit in een trein , ik was toen nog niet met treinen bezig.Voor mij is dit een draadje van herkenning , ik ben benieuwd naar het verdere verloop er van .Je hebt er een fan bij .

Groet Alex

[Mispoes]

Overstaand zonder trein waren deze rijtuigen idd vaak te zien te Den Bosch waar ze werden bevoorraad voor de autoslaaptreinen waar zich zowel een buffet- als een restauratierijtuig in bevond. Op het terrein van de Lijnwerkplaats Leidschendam-Voorburg waren de losse rijtuigen nog veel vaker te zien, hier stonden ze t.b.v. onderhoud en opslag.

Dank voor de toelichting, Frank! Ik kende deze rijtuigen van Roco helemaal niet. Inmiddels gevonden op ebay en Marktplaats voor heel redelijke prijzen. Er zijn er een aantal onderweg. Ik kom er niet heel snel aan toe, maar ik bouw uiteindelijk met je mee.

Verder blijf ik me verbazen dat Fleischmann en Minitrix die rijtuigen zo hoog op de poten hebben. Geen idee waarom dit noodzakelijk was of is.

Ik heb het gezien, na jouw bijdrage 'miste' ik wat aanbod op Ebay.de

Ik denk dat het de tijdgeest was om rijtuigen zo hoog te maken. Oud Flm staat wel heel erg hoog op de poten, Minitrix iets minder hoog, maar ik denk dat de hoogte van Roco, Piko en 'nieuw Flm' juist zijn. Ik heb voor de standaard Duitse sneltreinrijtuigen (Am, Bm etc.) voor Minitrix gekozen, omdat ik deze combineer met de Plan E en ICR van Minitrix. Plan E en ICR combineren met Roco (=nieuw Flm) of Piko slaat nergens op. Ik heb een uitzondering gemaakt voor de treinen waar ook Minitrix DR-rijtuigen in zitten. Hier bij de buren een stukje uitleg hierover. Ik werk nu met rijtuigbubbels vanwege de hoogteverschillen.

[Mispoes]

Dan nu naar de indeling van de rijtuigen. Eerst een stukje over het grote voorbeeld. Er waren 7 buffetrijtuigen die in 1978 in gebruik genomen, de volgnummers waren 001-007. In het voorjaar van 1982 werden deze bruin-beige rijtuigen overgeschilderd in geel-blauw. De rijtuigen kwamen begin jaren vijftig bij de DB in dienst als ligrijtuigen. Van de zeven rijtuigen waren alleen de 004, 006 en 007 gelijk aan elkaar. De overige rijtuigen waren alle uniek qua indeling. De 001 was met slechts 7 ramen een buitenbeentje, de 002-007 hadden 13 of 14 ramen.

De 4 geel-blauwe restauratierijtuigen met de volgnummers 011-014 kwamen in 1981 in dienst en waren afkomstig uit de failliete boedel van de Duitse reisorganisatie Apfelpfeil. Deze rijtuigen deden geen moeite hun verleden als ex-DB AR-rijtuigen te verbergen, ook wel bekend als rood-blauwe Kakadu. De restauratierijtuigen 011-014 waren gelijk aan elkaar v.w.b. de indeling.

Zowel het reeds gebouwde geel-blauwe buffetrijtuig als het nog te bouwen bruin-beige exemplaar hebben de 004, 006 en 007 als voorbeeld qua indeling.

Om misverstanden en fouten te voorkomen eerst maar even de indeling van het donorrijtuig definiëren. We hebben de gangzijde en de toiletzijde, ik heb de ramen genummerd.





Bij het buffetrijtuig worden de ramen 5-9, 11, 16, 18-20, 22, 23 en 25 dicht gemaakt, raam 28 krijgt een rooster met horizontale lamellen net als de deur er naast.





Bij het restauratierijtuig worden de ramen 10, 16, 17, 19 dicht gemaakt, raam 15 krijgt een rooster met verticale lamellen.

[Mispoes]

Dan het interieur van beide types rijtuigen. De plattegronden met de verklaringen spreken denk ik wel voor zich.


Ik ben zelf slechts één keer in een buffetrijtuig geweest, dat was de 007, lang nadat deze door NS buitendienst was gesteld en kort voordat het rijtuig naar zijn laatste bestemming werd afgevoerd. Het was er donker, een grote troep en het rook er muf, maar ik heb er foto's van gemaakt. Deze zal ik eens opzoeken.

Eén rijtuig, ik meen de 007, was in de NS-tijd voorzien van barkrukken bij de bar. Met de burgemeester van Echthoven is afgesproken dat hij een volledig gestoffeerd rijtuig in ontvangst mag nemen, dus ik voorzie zijn krokettenkar van krukken.

Misschien is het wel aardig om de sfeerbeschrijving van spoorkenner N.J. van Wijck Jurriaanse over de buffetrijtuigen te laten zien, afkomstig uit zijn boekje 'De stalen getrokken rijtuigen der Nederlandse Spoorwegen'. Deze beschrijving over de moderne tijd, waar de hang naar nostalgie afdruipt, maar tegelijk ook het realisme, is ook al weer zo'n 45 jaar oud...

[Mispoes]

De cascowerkzaamheden zijn begonnen.

Eerst aangeven welke ramen dichtgemaakt moeten worden, daarna aan de bovenkant markeren welke ramen uitsparingen hebben waar het chassis in wordt geklikt. Vervolgens kunnen de ramen er in gelijmd worden die dichtgemaakt worden. Om van evt. ongewenste ramen af te komen met teksten (Scharnow Reisen) kan geschoven worden, daarvoor is het van belang te weten waar de uitsparingen horen te zitten.


Gangzijde buffetrijtuig (boven) en restauratierijtuig (onder)


Aggregaat/Keuken/Toiletzijde buffetrijtuig (boven) en restauratierijtuig (onder)


Markeringen uitsparingen m.b.v. zwarte streepjes (rode pijl) en markering kopse kant aggregaat (buffet) en keuken (restauratie)

Waarschijnlijk ga ik in het komende weekend de ramen dichtmaken, met Milliput.

[neudalhausenstadbahn]

Hoi Frank, blijft altijd weer fijn om jou werk te volgen , dat heb ik jaren met die h0 serie gedaan en nu gewoon weer.

Hierna misschien eens een 0 versie proberen met als extra uitdaging eten op de tafels

Groetjes Michiel

[Mispoes]

Hi Michiel, dat zou ik best willen, maar dan in spoor 1.
Een goed basisrijtuig voor het Restauratierijtuig is er in die schaal namelijk al...

Alleen... die prijs! En zo'n rijtuig past niet in de spuitcabine...

[Mispoes]

Het is mij idd gelukt de rijtuigen dicht te maken.


Zoals gezegd heb ik Milliput gebruikt. Het gebruiksklaar maken van Milliput kost veel meer tijd en moeite dan putty of gewone 2-componentenplamuur maar, het voordeel van Milliput is dat het niet krimpt.


Gelukkig bestand tegen hitte want het is heet in de keukens van de restauratie- en buffetrijtuigen...


Tijdens de grote Beneluxactie heb ik leergeld betaald, zo is het noodzakelijk dat de twee componenten 1:1 wordt gemengd en dat het heel goed gekneed wordt. Ik gebruik hiervoor een werkmat waarvan ik één zijde gebruik om de Milliput te kneden en uit te rollen. Voor dit kleine beetje ben ik zo'n 5 minuten aan het kneden geweest.


Uiteindelijk draai ik er kleine bolletjes van die in de dichtgemaakte ramen worden gedrukt en 'uitgesmeerd' worden.



In principe is de plamuur na 24 uur uitgehard, maar ik kijk in het weekend wel hoe het er mee staat.

[Raymond]

Ik vind het heel leuk om te zien hoe je dit stap voor stap aanpakt!
Zo leren we nog eens wat!

Groet,
Raymond

[Mispoes]

Zo zie je langzaam aan je buffetrijtuig ontstaan... Is ook leuk om te doen hoor, zo'n verslaggeving.

De Milliput is geslaagd voor de breektest (niet te verwarren met braketest). Ik maak altijd iets meer aan om een staafje van te maken. Als het kromme staafje niet meebuigt maar afbreekt, is de Milliput keihard. Dit betekent dat de dichtgemaakte ramen verder verwerkt kunnen worden.

[tv_man]

Helemaal geen slecht idee die breektest. Vooral als je vlug weer verder wil gaan!

[Mispoes]

Ja, daar kan het natuurlijk ook voor.
Is bij mij geen sprake van, ik houd het bij slow cooking, evenwel zijn de rijtuigen weer een fase verder.


Zodra de raamranden weer in zicht zijn, is het zaak rustiger aan te schuren, opdat niet teveel wordt weggehaald van de bak. Op het moment dat de raamranden geheel zijn verdwenen, weet je dat je moet stoppen. De panelen liggen nu geheel op één lijn met de zijwanden.



De twee bakken zijn aan beide zijden afgeschuurd. De volgende fase is afwerken: de rest van de raamranden moeten verdwijnen, de bakken moeten met een fijner schuurpapier (1000) nabehandeld worden en de roosters moeten er in.

[Pjotr]

Mooi strak afgewerkt.

Heb je aan de achterkant nog een plaatje styreen o.i.d. gelijmd voor de stevigheid ?
Of heb je de raamopening uitsluitend met Milliput gevuld ?

[Mispoes]

Dank!

Aan de binnenkant zitten de originele ramen gelijmd, hier te zien. Deze hebben een dubbele functie: op de eerste plaats is het de "bodem" waarop de milliput wordt aangebracht en op de tweede plaats geeft het houvast aan het chassis vanwege de uitsparingen waar de lipjes van het chassis in horen te klikken.

[Mispoes]

Eindelijk weer wat aan de rijtuigen kunnen doen. Ik heb de bakken met zeer fijn schuurpapier (1000) gepolijst en de roosters er in gezet zodat de primerproef kan worden gedaan. Over het rooster in de deur ben ik niet tevreden: dat zit scheef en moet dus overnieuw.

[Mispoes]

Nieuw rooster geplaatst

Dat is beter...

Afgelopen weekend de primerproof gedaan bij de twee verbouwde bakken:





Ziet er goed uit, wel vragen een paar kleine plekjes nog om extra aandacht. Ik denk dat ik secondenlijm ga gebruiken als opvulmiddel, zo klein zijn ze.

[Raymond]

Dat ziet idd al goed uit Frank
Maar maak het niet al te netjes, in het echt zag je heel veel oneffenheden
Je hebt wel veel geduld zo te zien!

Groet,
Raymond