Vergelijkende test geluidsdempers

[Michiel]

Hallo iedereen,

ik ben materiaal aan het verzamelen voor een vergelijkende test van geluidsdempende materialen onder de sporen. Voor het moment denk ik te vergelijken: rechtreeks lijmen op ondergrond, XPS ondervloerisolatie (die groene platen), kurk en rubber (neopreen). Ik ga voor alle teststroken soepelblijvende boekbinderlijm gebruiken. Mogelijk dat ik naar een ander type lijm moet uitkijken als een of ander materiaal zich niet goed laat hechten met boekbindslijm. Elke isolatielaag wordt ongeveer 3mm dik aangebracht en vergeleken, zonder bijkomende ballast.

Is er misschien nog een materiaal dat eventueel in aanmerking komt, en dat beter zou kunnen scoren dan de 3 opgenoemde materialen?

Ik hoop over een week met de testen te kunnen beginnen. Wie heeft nog suggesties?

[WimC]

Hoi Michiel,

Wat ga je als frame en bodemplaat gebruiken?
Daar kun je ook nog in varieren.
Volgens mij heeft een dikkere bodemplaat en steviger frame namelijk meer effect als isolatie.

En hoe ga je meten?

Groeten,
Wim

[spoor65]

Wim,

Dat heeft dan waarschijnlijk alleen effect als je idd met een dikke geheel gesloten plaat werkt, des te dikker hij dan is,
des te minder zal de onderruimte als klankkast gaan werken.

Maar als je, zoals zovelen van ons, met een open frame werkt, dan zal de dikte van de onderplaat er niet veel verandering in brengen denk ik.

Michiel, ga je ook de blauwe onderplaten van de bekende bouwmarkt, die velen hier gebruiken, meenemen in jouw test?

ik ben zeer benieuwd naar het resultaat.

mvg

Freddy

[WimC]

Ook bij een open frame al een steviger bouw voor minder resonantie zorgen, dus meer spanten en een dikkere plaat.
(Ik doelde nl. niet alleen op de plaat, maar ook op de spanten).

Groeten,
Wim

[Michiel]

Ik vermoed dat jullie blauwe ondervloerplaten hier als groene XPS worden verkocht. Dat is tenminste als dat spul van jullie ook "geextrudeerd polystyreen" is.

Hoe dikker de ondergrond, hoe minder resonantie. Dat is juist. Maar invloed van de dikte van de plaat, het materiaal van deze ondergrondplaat, en aantal spanten per meter ga ik niet testen. Wel de invloed van de geluidsdempende laag tussen rails en ondergrond.

Als ondergrond voor de test ga ik een harde, galmende triplex van 6 of 8 millimeter nemen, om goed het verschil te kunnen horen tussen de verschillenden materialen. Mijn baan overweeg ik namelijk ook op 8mm triplex te gaan leggen.

[Krab]

Ik vermoed dat jullie blauwe ondervloerplaten hier als groene XPS worden verkocht. Dat is tenminste als dat spul van jullie ook "geextrudeerd polystyreen" is.

Hoe dikker de ondergrond, hoe minder resonantie. Dat is juist. Maar invloed van de dikte van de plaat, het materiaal van deze ondergrondplaat, en aantal spanten per meter ga ik niet testen. Wel de invloed van de geluidsdempende laag tussen rails en ondergrond.

Als ondergrond voor de test ga ik een harde, galmende triplex van 6 of 8 millimeter nemen, om goed het verschil te kunnen horen tussen de verschillenden materialen. Mijn baan overweeg ik namelijk ook op 8mm triplex te gaan leggen.

Hoi Michiel ,
heb ook mijn bovenbaan op 8 mm triplex liggen en het geluid valt wel mee .

mvg Sjaak

[Sweex]

Ga je ook ballasten? Want dat heeft wellicht ook invloed op de geluidsproductie, al is dat misschien voor alle ondergronden hetzelfde. Ik heb zelf laatst kurk geprobeerd, gelijmt met boekbinderslijm en hoewel ik dat mooi spul vind en geluid wel aardig dempt is het ook duur (iig. de strips die ik van Jeweha had gekocht).

Ik ben benieuwd naar je bevindingen!

[Michiel]

Ballast heeft natuurlijk ook invloed op het geproduceerd lawaai. Maar dat is weer een ander factor. Ik zou dat gescheiden zou willen houden van deze test. Type/dikte ondergrond, isolatielaag en ballast type/methode zijn cumulatief in het geluiddempend effect. Ik neem en evalueer de isolatielaag tussen rail en ondergrond apart, om zo duidelijk mogelijk uit te kunnen maken welk type isolatiemateriaal het meest effectief is.

[evo]

Michiel,
Ik heb maar 1 methode gevonden die absoluut stil is, en dat is ervoor zorgen dat de rails op een stijve constructie ligt. Op mijn volgende baan (!?), ga ik alle rails op een T of I balk van 3mm triplex leggen van ongeveer 5 a 10 cm hoog (hoogte ligt aan de overspanning). Dit werkt veeel beter dan geluidsdemping. Je voorkomt nl. in plaats van genezen.

[Michiel]

Hoi Evo,

dat is een interessant insteek! Deze optie hoort natuurlijk in de categorie ondergrond, maar het is wel een interessante kijk op de problematiek. Zeker iets dat ik mee neem, en eventueel eens uittest. En indien goed bevonden overweeg ik het voor de komende baan. In hoeverre dat de techniek toe te passen is op mijn volgende baan, dat is nog een vraag.

[george]

Michiel,
Ik heb maar 1 methode gevonden die absoluut stil is, en dat is ervoor zorgen dat de rails op een stijve constructie ligt. Op mijn volgende baan (!?), ga ik alle rails op een T of I balk van 3mm triplex leggen van ongeveer 5 a 10 cm hoog (hoogte ligt aan de overspanning). Dit werkt veeel beter dan geluidsdemping. Je voorkomt nl. in plaats van genezen.

Hoe bevestig je de delen van de T dan aan elkaar? De kopse kant van 3mm triplex geeft niet zo heel veel houvast.

[evo]

Hoe bevestig je de delen van de T dan aan elkaar? De kopse kant van 3mm triplex geeft niet zo heel veel houvast.

witte houtlijm en dan goed klemmen, komt nooit meer los

[Michiel]

Ik heb verschillende materialen op een 3mm triplex plankje gelijmd met soepelblijvende lijm. Elke teststrook heeft een nummer gekregen.



Wat werd er getest?

1 - zonder isolatie, rechtstreeks op de ondergrond gelijmd
2 - 1 laag van 2mm kurk
3 - 2 lagen van 2 mm kurk
4 - 1 laag van 2mm kurk en 1 laag van 2 mm neopreen
5 - 1 laag XPS en 1 laag kurk

Ik laat er dan een kort wagonnetje over rollen, en luister naar het geproduceerd geluid.
De ervaring?

1 - het meeste lawaai, zoals verwacht
2 - een beetje stiller, maar niet spectaculair
3 - geen merkbaar verschil met 2
4 - merkbaar stiller dan 2 en 3
5 - merkbaar stiller dan 2 en 3, maar net iets luider dan 4

Besluit?
Mijn voorkeur gaat uit naar noepreen op kurk. Deze combinatie vind ik het prettigste klinken. Kurk op XPS is ook goed, maar maar net iets scherper van geluid dan de combinatie met neopreen.

Opmerkingen
Deze test werd gedaan met schaal-N materiaal op een 3mm dun plankje triplex. Het mag duidelijk zijn dat een dikkere ondergrond een beter resultaat geeft. En ook dat het gebruik van andere schalen (zwaarder materiaal) invloed kan hebben op de onderlinge resultaten. Het was hier enkel de bedoeling om de invloed van het type materiaal als isolatielaag te testen, en niet de invloed van andere factoren op het geproduceerd geluid. Ik hoop dat ik met deze test anderen van dient ben geweest. Mij heeft het in elk geval al een aantal zaken duidelijk gemaakt.

[Sweex]

Bedankt Michiel! Nuttige test. Persoonlijk was ik wel benieuwd naar alleen XPS. Wat kost neopreen eigenlijk en waar haal je dat in hemelsnaam vandaan?

[george]

Michiel,

Mooie test. Ik ben wel benieuwd naar 6 en 7: alleen neopreen en alleen XPS. Passen die er nog bij?

Ik heb zelf een test gedaan met rails gelijmd met boekbinderslijm op XPS, op een balk van 56x34 mm (die had ik toevallig liggen). Een klein stukje hiervan heb ik van ballast voorzien. Het effect van de XPS lijkt hiermee volledig weg te zijn. De multimeter geeft ca. 61dB in rust, 63.5dB zonder ballast en 68dB met ballast (bij het met de hand laten rollen van een 4-assige zelflosser). Het geluid met ballast klinkt niet alleen harder, maar ook scherper dan zonder ballast.

Ik wil de test eigenlijk ook een keer zonder XPS uitvoeren.

[evo]

Michiel, dit was inderdaad een goede test voor de vergelijking van verschillende dempings materialen, maar naar mijn ervaring heeft de stijfheid van de ondergrond een veel grotere invloed op het geluid.
Het stilste deel van mijn baan is waar de rails direct op een houten balk gelijmd is, zonder demping. Maar de balk is 10cm hoog. Als je een verticale verstijver onder de 3mm plaat lijmt, direct onder rail "1" dan wordt die gegarandeerd het stilste. (bijvoorbeeld een 10cm hoge, 3mm dikke plaat triplex, zodat je een T profiel krijgt)

[Michiel]

Ik zal er een extra testtrookje naast leggen met 2 x 2mm XPS. Lijkt me persoonlijk ook wel een interssante vergelijking eigenlijk.

Neopreen is inderdaad nogal lastig te vinden als half-fabrikaat (een rol van 2mm dik). Ik weet ook niet waar men zoiets kan kopen. De rol neopreen dat ik hier heb, heb ik toevallig op eBay UK gezien en gekocht. Maar ze hadden ook geen voorraad.

Het type ondergrond en de dikte ervan staat los van deze test. Ik weet dat dit een grote invloed haaft op het rijgeluid. Maan het uitgangspunt van deze test was net op de invloed ervan erbuiten te houden.

Ballast heeft inderdaad een negatief invloed op de geluidsproductie. De test met ballastmaterialen zou ik binnenkort ook wel eens willen doen.

[evo]

Ik begrijp dat dat niet de bedoeling van de test was. Ik wilde alleen zeggen dat je nu bezig bent met symptoombestrijding, niet met het oplossen van het eigenlijke probleem.

[Michiel]

Ik snap wat je bedoeld, maar welke opslossing ook, we zijn beide bezig met symptoombestrijding. Het rolgeluid komt voort van de rollende wielen die een trilling introduceren in de spoorstaven. Hoe we met die trilling ook proberen te dempen (absorbsie, demping, ...) blijft steeds symptoombestrijding. Natuurlijk heeft de dikte van de ondergerond een invloed. Indien je het probleem wilt oplossing, moet je de wielen en de rails aanpakken (super-gladde loopvlakken van wielen en rails, wielen van kuststof...). Dan ben je echt bezig met de oorzaak aan te pakken.

Dit was louter mijn persoonlijk reflectie over de problematiek, maar blijft steeds met je eens dat de ondergrond een belangrijke rol speelt.

[Michiel]

Test Update

Ik het 2 lagen van 2mm XPS toegevoegd aan de reekst teststrookjes. En, alleen XPS maakt evenveel lawaai als rails rechtreeks op de ondergrond gekleefd, alleen minder hol maar wel wat scherper. Een echte teleurstelling. De combinate kurk+XPS geeft een duidelijk beter resultaat dan enkel kurk of enkel XPS.

[Jos]

Leuke test Michiel, alleen jammer dat je geen dB meter hebt, dat geeft nog meer duidelijkheid

Groetjes,
Jos

[evo]

Het rolgeluid komt voort van de rollende wielen die een trilling introduceren in de spoorstaven.

Natuurlijk is dat zo, maar het geluid wordt volgens mij geproduceerd doordat er iets gaat trillen dat als membraan fungeert en de trillingen dusdanig versterkt dat we ze goed kunnen horen. Het meest waarschijnlijke membraan is de plaat waarop de rails liggen, dus we moeten zien te voorkomen dat die gaat trillen.

Dempingsmateriaal lijkt op zich een goede oplossing van dit probleem, maar dit werkt alleen maar als de ondergrond voldoende stijf is, omdat laagfrequente trillingen gewoon door het dempingsmateriaal heen gaan.

[Sweex]

Test Update

Ik het 2 lagen van 2mm XPS toegevoegd aan de reekst teststrookjes. En, alleen XPS maakt evenveel lawaai als rails rechtreeks op de ondergrond gekleefd, alleen minder hol maar wel wat scherper. Een echte teleurstelling. De combinate kurk+XPS geeft een duidelijk beter resultaat dan enkel kurk of enkel XPS.

Zozo, dat is snel! Een onverwachte uitkomst, aangezien veel banen hier op 't forum blauw kleuren van de XPS!

Als je klaar bent met de geluidstesten kun je mooi dezelfde stroken ballasten en het vergelijkend warenonderzoek nog 'ns uitvoeren. Ik heb tot nu toe alleen met en zonder kurk getest door met een locje er overheen te rijden. Bij kurk (zonder ballast) werden vibraties voelbaar minder aan de poten (schragen) doorgegeven. Vind de kurkstrips van Jeweha alleen dermate duur dat ik nog niet bedacht heb of ik 't het verschil waard vind. Misschien als ik goedkopere kurk kan vinden.

[martinb]

Leuke test!!!! Mijn eigen ervaring is echter dat de manier waarop je de rails vastlegt veel meer uitmaakt dan de ondergrond. De test die je nu doet is zeker leuk om te doen (zelf ook al eens gedaan met verschillende materialen) , maar zal in de praktijk slechter worden ervaren.

Mijn eigen ervaring is dat de demping die je dacht te halen er niet (of veel en veel minder) zal zijn..... het valt of staat meer met de manier waarop je de rails bevestigd, (lijmsoort, spijkers etc etc) dan de ondergrond die je toepast. Valt mij enorm tegen en mijn nieuwste modelbaan heeft geen enkele vorm van demping meer. Zonde van de tijd en het geld wat erin gaat zitten. Alleen XPS gebruik ik her en der nog wel, maar alleen maar om een makkelijke ondergrond te hebben om bomen, gras en diepte in te maken.

Welke materiaal je kiest is eigenlijk minder belangrijk dan de manier waarop je het bevestigd.

Lees verder op: http://www.nproject.org/nl/modelspoor/g ... rails.html

Manier van bevestiging gaat aan deze kant (met open rails) met boekbinderslijm of voorstrijk. Dat maakt meer verschil (netto meer winst) dan welke ondergrond dan ook. (wellicht helaas) http://www.nproject.org/nl/modelspoor-s ... tlijm.html

[Michiel]

Hoi Martin,

Dat is een interessante kijk op de problematiek. Een beetje defaitist, maar uiteindelijk, als je geen verschil merkt met of zonder, waarom inderdaad de moeite doen.

Maar zoals je al aangeeft zijn er verschillende factoren die tot geluidsoverdracht kunnen leiden: isolerende laag, bevestiging, ondergrond,... Als een van die elementen fout zit, hebben de andere gelijk geen zin meer. Als de rails met nageltjes of schoefjes wordt bevestigd, heeft een isorende ondergrond geen enkel nut. Daarom heb ik ook flexibel-blijvende lijm gebruikt bij de test.

Een ander element dat aandacht vraagt is natuurlijk hoe de ballast wordt aangebracht, en welke ballast gebruikt wordt. Deze test, in verband met ballast en geluidsoverdacht, zou ik ook nog willen doen.

Ik hoop uiteindelijk alle aspecten goed te krijgen, en dus wel een effectieve demping te hebben van het rolgeluid. Maar ik sluit niet uit dat ik uiteindelijk ook tot jouw besluit kom. Maar ik heb nog hoop.