[DATABASE] NS/NL Kbs, Kls, LWR, LWO in N

[WilcoV]

Bij de NS waren (van de oude HSM, SS, en overige voor NS bedrijven wagens niet meegerekend) globaal twee soorten platte wagens met afneembare/wegklapbare houten of metalen schotten, al dan niet uitgerust rongen aanwezig met een lengte tussen de 13 en 15 meter.
Vanaf eind jaren 1930 waren er al diverse LWR wagens in dienst gekomen, al dan niet afkomstig van voorlopers van de NS met afneembare houten kop- en zijschotten en rongen. In 1948 wilde men dit wagenpark, toen al bestaande uit 400 wagens uitbreiden met 100 nieuwe wagens.

Wagencode 3350
De eerste wagens, met een lengte van 15,22 meter, werden in de jaren 1948/1949 in dienst genomen als LWRW in de nummerserie 84001-84100. DE wagens werden gebouwd bij Beijnes en werden uitgerust met een Westinghouse rem (vandaar LWRW ipv LWR). Deze wagens hadden een laadvermogen van 17,5 ton en waren geschikt voor 80 km/u.
In 1960 paste men het remwerk aan waarmee de wagens geschikt werden voor 100 km/u en kregen ze de benaming S-LWR. In de jaren 1950 was het laadvermogen al aangepast naar 18,5 ton en dit werd bij de aanpassing van het remsysteem vergroot naar 20 ton. Bij invoering van de UIC-1 nummering, werden de wagens aangeduid met Kbs-w en ingedeeld in de nummerserie 21 84 334 0 000-113. De wagens werden gebruikt in particulier vervoer voor onder andere het vervoer van auto's en in het dienstwagenpark van NS. Bij de invoering van UIC-2 kregen de overgebleven wagens de aanduiding Kbkkpps en werden ingedeeld in de nummerserie 21 84 341 8 000-004. Deze laatste wagens werden vooral gebruikt voor het vervoer van verblijfscontainers.

LWR: Wagen met houten rongen op rollagers
W: Westinghouse rem

S: Geschikt voor snelheden tot 100 km/u
LWR: Wagen met houten rongen op rollagers

K: Maximale lading minder dan 20 ton per enkele wagen
b: Lange rongen
s: Maximale snelheid van 100 km/uur
-w: voorzien van Westinghouse rem

K: Maximale lading minder dan 20 ton per enkele wagen
b: Lange rongen
kk: Maximale lading tussen de 20 en 25 ton per enkele wagen
pp: zonder kop- en zijschotten
s: Maximale snelheid van 100 km/uur

Wagencode 3320, 3330, 3340 en 3360 (Kbs) en 3370 (Kls)
De meest bekende wagens met de aanduiding Kbs of Kls waren de vanaf de jaren 1955, door Werkspoor gebouwde ORE-wagens. De wagens waren geschikt voor 100 km/u. 200 wagens werden in dienst genomen als S-LWO, Wagencode 3320 in de nummerserie NS 84101-84300. De wagens hadden stalen neerklapbare zij- en kopschotten en metalen, afneembare rongen. Aanvankelijk was het laadvermogen 20 ton, maar dit werd in 1957 opgehoogd naar 27 ton. Deze eerste serie werd bij UIC-1 aangeduid met Kbs en genummerd in de serie 21 84 333 0 000-216. Vanaf 1966 werd dit 01 84 333 0 000-217 toen de wagens werden toegevoegd aan de EUROP-pool.

In 1958 werd door Werkspoor een nieuwe serie van 200 wagens geleverd met Wagencode 3330 in de nummerserie NS 84301-84500. Deze wagens waren bij aflevering geschikt voor 27 ton en kregen bij UIC-1 de aanduiding Kbs en de nummerserie 21 84 333 0 300-505 toegewezen. In 1966 kwamen ook deze wagens in de EUROP-pool terecht en werd de 21 in de nummering vervangen door 01.

In 1964 kwam nogmaals een derde serie, wederom 200 wagens in dienst met Wagencode 3340, aanduiding Kbs en nummerserie 21 333 0 600-797. Deze wagens kregen een Oerlikon remsysteem en konden 27,5 ton vervoeren. In 1966 werden 100 wagens eveneens opgenomen in de EUROP-pool waarbij de 21 werd vervangen door 01. Dit waren wagens in de serie 333 0 600-703. De serie 333 0 704-794 volgde in 1974.
De laatste tien wagens werden uitgevoerd voor 120 km/u en kwamen als Kbss in dienst in de nummerserie 21 84 335 9 100-110. Ook deze wagens werden in 1973 in de EUROP-pool opgenomen en kregen toen de aanduiding Kbs met nummerserie 01 84 333 1 200-210.

In 1966 werd wederom een serie van 200 wagens aangeschaft, echter zonder rongen. Ze konden wel uitgerust worden met rongen indien nodig. Het laadgewicht werd hierdoor 28 ton. De wagens kwamen in dienst als Kls met Wagencode 3370 in de nummerserie 21 84 336 0 000-111. Tijdens de bouw werd besloten 100 wagens alsnog van rongen te voorzien en deze werden als Kbs ondergebracht onder Wagencode 3360 in de nummerserie 01 84 333 1 000-114. Van de eerste groep Kls'en werden eveneens 74 wagens voorzien van rongen en kregen enveneens Wagencode 3360 en aanduiding Kbs en kwamen terecht in de serie 01 84 333 0 800-878.

De Kbs'en werden voor heel veel verschillende doeleinden gebruikt waaronder het vervoer van auto's en zelfs containers. Een groot aantal kwam in het dienstvervoer terecht voor vervoer van allerlei materialen en objecten. Enkelen zijn zelfs nog in dienst bij spoorbouwbedrijven zoals Railpro.

[WilcoV]

In model is nog weinig NS materieel in dit genre te vinden, de volgende zijn bekend:

Arnold

4478 52 (1994)
Kbs, 01 84 333 0 817-0

HN 6400 (2018)
Set Kbs
‘Bell’, ‘P&O, Nedloyd’
01 84 333 0 046-6
01 84 333 0 655-4

HN 6401 (2018)
Set Kbs, NS/Railpro, Tijdperk V
23 84 336 4 465-1
23 84 336 4 457-8

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Fleischmann

825734 (2020)
NS Kbs 01 84 333 0 777-0 met KNSM containers

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Minitrix

15631 (2005)
Set Kbs
01 84 333 0 695-0
01 84 333 0 699-2

[Rick]

De aangekondigde wagens van Arnold (en andere wagens type Kbs/Kls) moeten niet verward worden met de door Minitrix uitgebrachte wagens type Klmos, die deze wagens als voorbeeld hebben. Deze zijn voor zover ik weet uitgebracht als Llps-x (grijs, NS), set van twee blauwe Railpro Klmos (met bruine zelflosser) en als set van vier NS wagens (bruin, blauw, grijs en rood waarbij de rode volgens mij fantasie is en de grijze geen Klmos).

De blauwe Railpro-versie van Arnold heeft deze wagens voorbeeld.

Enkelen zijn zelfs nog in dienst bij spoorbouwbedrijven zoals Railpro.

Eén enkele wagen heeft zelfs nog een Railion-kleurstelling gekregen. Die heb ik ooit in Venlo gezien maar deze stond te ver weg om op de foto te zetten. Niet dat ie niet goed in beeld kon komen maar mijn vader en ik hadden geen zin om heel perron 1 af te lopen. Achteraf heb je daar dus spijt van.
Gelukkig heeft iemand anders wel de moeite genomen.

[WilcoV]

Rick ik denk dat je het mis hebt, de Minitrix is een Duitse Kbs en zeker niet gelijkend op de Nederlandse die jij bedoeld.
De wagens die jij bedoeld zijn de laatste houten zandwagens van NS, de voorlopers van de metalen wagens die je aanduidt. Deze zijn veel korter en inderdaad door Minitrix uitgebracht als enkel exemplaar, als set van drie grijze met Strukton voertuigen en een container er op en als set vier kleuren met rails er op. De Minitrix 15631 is een stuk langer en stelt wel degelijk een Kbs voor. Enige nadeel is dat ze als voorbeeld een niet Nederlandse wagen hebben gebruikt met een andere vormgeving onder de bak.

[Rick]

Sorry, ik weet niet wat je bedoelt, ik heb het niet over de Minitrix Kbs?

[WilcoV]

Sorry, ik weet niet wat je bedoelt, ik heb het niet over de Minitrix Kbs?

Dan hebben we het over iets anders of heb ik het verkeerd begrepen, maar ik heb één minitrix in deze database staan en vervolgens poste je een opmerking over de minitrix. Daaruit maak ik op dat je bedoelde dat de minitrix geen Kbs was en niet hier hoorde.

[Rick]

Ja ik had het over de Minitrix Klmos die men niet moet verwarren met de genoemde Kls/Kbs ook al zijn het beide twee-assige platte (soms blauwe) wagentjes met soortgelijke namen.

[WilcoV]

Ja ik had het over de Minitrix Klmos die men niet moet verwarren met de genoemde Kls/Kbs ook al zijn het beide twee-assige platte (soms blauwe) wagentjes met soortgelijke namen.

Dat is ook precies de reden waarom ze hier niet opgenomen zijn. De door jou genoemde Minitrix wagens zal ik binnenkort opnemen in een aparte database.

[Pleun]

Uit een setje van Minitrix met de nep NS2200 uit de jaren 80 of 90 is ook een Duitse rongenwagen met een Nederlands tintje:
11085
DB Rongenwagen met een grijs zeildoek met daarop de tekst "Rotterdamse Staal Maatschappij" 21 80 313 3 527-6

[WilcoV]

Bedankt voor de info, wellicht interessant voor later als ik buitenlands materieel voor de Nederlandse baan eventueel opneem.

[WilcoV]

Nummers NS/Railpro Kbs'en toegevoegd
Set Kbs, NS/Railpro, Tijdperk V
23 84 336 4 465-1
23 84 336 4 457-8

De wagens zijn nog voorzien van het kenmerk NS en derhalve tijdperk V. Deze wagens waren dus nog ingeschreven onder NS en niet zoals de Fleischmann Fccpps (NL-RP) wagens bij Railpro. De modellen zijn wel voorzien van het bedrijfsbordje Railpro. Het leuke hiervan is dat de wagens dus nog ingezet kunnen worden met bruine Kbs'en die toen ook nog onder NS reden en regelmatig werden ingezet in werktreinen samen met de blauwe.

[Merijn]

Arnold Kbs 4478-52 op de gevoelige plaat

[Merijn]

...en ook de Minitrix set 15631 met twee Kbs-en met een 3-tal Wiking caravans als lading.



De keuze voor deze specifieke lading voor een NL-model moet haast wel een dikke knipoog zijn van onze oosterburen :- )

[WilcoV]

Nieuwe Fleischmann Kbs (2020) toegevoegd.

[Sibbesuisje]

Wilco, ter aanvulling, the Arnold set 6400 heeft de volgende twee wagen nummers (als ik het goede gelezen hebt want de opdruk is nogal klein):
01 84 333 0 046-6
01 84 333 0 655-4

foto's volgen een andere keer.

groetjes,
Sander

[WilcoV]

Bedankt voor het kijken Sander.

[Sibbesuisje]

Wilco, ter aanvulling, Fleischmann 825734 met de KNSM containers heeft wagon nr 01 84 333 0 777-0
En natuurlijk de foto

[WilcoV]

En weer bedankt.