Segmentenbaan

[Bjor]

Ik werk al 18 jaar (ja, ik doe het kalm aan) aan mijn N-baan op de overloop van ons huis, waarop ik een ruimte van ong. 190 x 220 cm beschikbaar heb. Destijds heb ik daarin een U-vormige baan op multiplexplaten van 12 mm gemaakt. De basis van de 'U' ligt tegen een schuine kap, dus daaronder kon mooi een schaduwstation komen. Helix tussen baan en schaduwstation gebouwd en klaar. De baan is nog niet af, maar er is al aardig wat te zien:




(Ja, ja, die pijpenragers hadden al lang door fatsoenlijke sparren moeten worden vervangen, maar ik heb ze er even tijdelijk ingezet ............in 2001 )

Jarenlang kroop ik vrolijk onder de baan om fluitend weer eens een aansluiting voor verlichting of wisselbesturing aan te brengen. Maar het fluiten werd met de jaren steeds meer een zacht gesteun en gekreun en het vinden van het juiste kroonsteentje werd ook steeds moeilijker. Dubbel focus bezitters weten wat ik bedoel. Nu het pensioen begint te naderen, groeien ook de plannen om 'ooit' eens naar een kleinere woning te verhuizen. Dat gaat met deze baan niet lukken. Bovendien moet ik nog een paar wisselspoelen door nieuwe, ondergrondse aandrijvingen voorzien, maar daar zit net een balk....
En die ene wissel moet nodig vervangen worden, maar dat vergt veel sloopwerk. En de bedrading is goed gedocumenteerd, maar aan kleurcodering had ik in 1995 nog niet gedacht en de kabelloop is...ehhh....... Enfin; u weet hoe een bord spaghetti er uit ziet?

Kortom: er moet een nieuwe baan komen op bakken die ik kan meeverhuizen. Het wordt geen modulebaan, want de kans dat ik die in een andere woning weer volledig kan opzetten is uiterst gering. In plaats daarvan kies ik voor de bouw van 5 segmenten ('bakken'). Het verschil met modulen is dat segmenten niet zijn genormeerd en de spoorovergangen tussen de bakken dus niet op dezelfde positie t.o.v. de rand liggen. De sporen worden op isolatieplaten gelijmd (behalve bij de bakeinden natuurlijk; daar worden ze op een plaatje Pertinax gesoldeerd) en kunnen na een evt. verhuizing worden verwijderd en opnieuw worden gelegd. Voor de bakken maak ik voor een groot deel gebruik van de bestaande multiplexplaten op een rechthoekig, vurenhouten raam, gecombineerd met een open raamwerk op sommige plaatsen, bijv. bij de helling en het hoogliggende spoor.
Ik ben van plan een houten frame te maken waar ik de bakken in kan leggen en onderling kan koppelen. Dat voorkomt dat als ik aan de onderzijde van een segment moet werken, ik de losse poten moet af- en aankoppelen.

In Scarm heb ik een aantal sporenplannen gemaakt, waarvan dit me tot nu toe het beste bevalt:


en in 3D:


Tijdperk II in Duitsland (maar dan zonder hakenkruizen) is mijn favoriete tijdperk. Ik rijd met oude stomers uit de Länderbahn- en Reichsbahntijd en met benzine en (de eerste) diesel motorwagens en treinstellen.
Wat ik leuk vind is een station waarin ik lange treinen kwijt kan. Op de baan moeten rondjes kunnen worden gereden in verschillende richtingen.
Van een schaduwstation heb ik afgezien; het huidige schaduwstation gebruik ik niet of nauwelijks en ik mis het niet. Ik rijd tegelijk twee of drie treinen op mijn baan en dat vind ik meer dan genoeg.
Op mijn baan moet ook plaats zijn voor een lokdepot, waarin zoveel mogelijk functies van een echt depot zijn terug te vinden. Een beetje industrie en klein stukje 'stad' of dorp maakt het geheel af. Ik houd van details, dus grenstekens, trekdraden voor seinen en de perronaankleding neem ik over van mijn huidige baan.
De brug in het ontwerp bestaat nu ook al. Ik heb hem al eerder beschreven in dit draadje:
http://www.n-spoorforum.nl/viewtopic.php?f=21&t=6021

Zoals mijn huidige baan wordt ook de nieuwe naar keuze analoog of digitaal. Door het omsteken van een aantal multipolige stekers kan ik de baan omschakelen. Dat werk prima. Alle electronica komt buiten de baan in een centrale kast. Daardoor kan ik de trafo's, Multimaus en toekomstige terugmelders, keerlusmodulen e.d. ook aan mijn tweede, kleinere baan koppelen.

Ik ben benieuwd naar jullie commentaar. Misschien kan het beter. In ieder geval niet groter. Dit is de maximale ruimte die ik kan gebruiken.

Ben

[richard7877]

Hoi Ben

Leuke ideeen heb je, bij ons op de club kan je ook zelf modules maken! alleen is het dan nederlands tijdperk 4 tot nu misschien is dat een optie?

Even alle gekheid op een stokje je baanplan ziet er mooi uit, ik ben benieuwd naar de uitvoering hiervan.

Groeten Richard

[Bjor]

Hoi Richard,

LOL! Ja, mijn handen jeuken! Maar met twee banen en een poppenhuis, waarvoor ik natuurlijk weer alles zelf wil maken, kom ik ieder weekend nog een weekend tekort. Maar, wie weet, na mijn pensionering?
In ieder geval bedankt voor je reactie.
Voor die electronica buiten de baan ga ik overigens nog eens kijken bij de DigiMRC. Die jongens hebben dat op grote schaal toegepast. Daar kan ik nog wel wat van leren. Is het misschien ook nog iets voor jullie om eens te gaan kijken, of zijn jullie er al geweest?

De groeten aan de mannen.

Ben

[richard7877]

Hoi Ben

je de mannen va digimrc zijn laatst bij ons langs geweest, en wij moeten nog eens bij hun gaan kijken.

wij gaan trouwens met dinamo en i-train rijden voor de module baan en trafo's en lokmaus voor de duitse baan, en het van meeckeren systeem gaan we verkopen.

Groeten Richard

[Bjor]

Richard,

Ik zou het wel leuk vinden om op hetzelfde moment als jullie daar te gaan kijken (ik woon praktisch om de hoek). Laat maar weten wanneer jullie gaan, dan kom ik ook als ik dan kan.

Ben

[Bjor]

Het ontwerp was me toch niet helemaal naar de zin. Te vlak, weinig 'spannend', dus de afgelopen weken heb ik met SCARM eens wat zitten puzzelen en schuiven. De treinen kunnen nu op twee niveau's zowel met de klok mee als tegen de klok in rondrijden en in het station van niveau wisselen. Er kunnen tegelijk drie treinen rijden (digitaal). Dat vind ik genoeg. Het opstelterrein is nu verhoogd aangebracht, evenals het losspoor voor het kolendepot. Er zitten twee hellingen in van max 2,5%. Eén in het station en één langs de buitenzijde naar de grote keerlus.


De gedeeltelijk afgedekte draaischijf is een segment draaischijf, die ik zelf wil maken. Hij is wel in de handel te koop, maar ik ga er zelf een maken. SCARM heeft hiervoor geen apart symbool, dus heb ik zelf maar wat geprutst.



Ik heb lang nagedacht over de constructie van een aan de muur bevestigd frame waarop ik de segmenten wil leggen. Met Google Sketchup heb ik een principetekening gemaakt. Die geeft de verhoudingen niet juist weer, maar bevat wel alle onderdelen van het frame. Het is een beetje klungelige tekening, maar het is dan ook mijn eerste met Sketchup.


De haakse balken worden aan de muurzijde aan de kopse kant iets rond geschaafd en in balkendragers met twee schroeven gefixeerd, zodat ze iets kunnen meebewegen als de voorste poot wordt versteld om het frame waterpas te krijgen. In het frame ligt een plaat over de hele lengte van het frame, waarop drie kabelgoten worden gemonteerd; één voor 230V voedingskabels voor trafo's, centrales, verlichting e.d., één voor de analoge en digitale bedrading van de segmenten en één voor de bedrading van decoders en terugmelders. De baansegmenten bestaan uit platen van 9mm multiplex, op een rechthoekig raamwerk van ca 10cm hoge latten. De segmenten worden op het frame gelegd en gekoppeld m.b.v. deurscharnieren. De bedrading van ieder segment wordt d.m.v. meerpolige connectoren (sub-D) en connectoren van twee rijen kroonsteentjes verbonden met de bedrading in de kabelgoten.
Voeding (centrale en trafo's) en vrijwel alle elektronica wordt ondergebracht in één centrale besturingskast. Dat vraagt meer bekabeling, maar stelt me in staat de baan beurtelings óf digitaal, óf analoog te besturen. Dat kon ik met mijn oude baan ook en mijn kleine baan kan ik ook op twee manieren besturen. Dat werkt fantastisch. De wisselaandrijving gebeurt (voorlopig nog) analoog.

Ik wil dit najaar met de bouw van het frame beginnen, maar moet eerst nog de ballast uit de rails verwijderen die van de oude baan af zijn gekomen. Daarbij heb ik een wijze les geleerd. Op mijn oude baan waren de rails op groene vezelplaten gelijmd met verdunde houtlijm.
Door de ballast nat te maken kon ik de rails met een plamuurmes vrijwel zonder schade lossteken. Maar de ballast zit nog tussen de dwarsliggers en die moet, na te zijn ingeweekt in een lange plantenbak met water, met een schroevendraaiertje dwarsligger voor dwarsligger er tussenuit worden gestoken. Een mooi klusje voor een zonnige dag in de tuin met een blond biertje onder handbereik. Moet de zomer nog wel een paar maandjes duren......
Om de wissels los te weken heb ik geen water gebruikt, maar aceton. Ballast indruppelen, 10 seconden wachten en je pakt de wissel zo op. De (bijna)watervaste houtlijm lost in aceton volledig op.
De nieuwe baan wordt verlijmd met boekbinderslijm. Scheelt weer heel wat bier!

Ieder segment kan van het frame worden verwijderd, om er ook aan de onderkant aan te kunnen werken. Ik wil nog twee driehoekige steunen maken waartussen ik het segment op de werktafel om zijn lengteas kan laten draaien. Als iemand daar ervaring mee heeft en een fotootje of tekening wil plaatsen, dan houd ik me aanbevolen.

Ben

[maarten]

Om de wissels los te weken heb ik geen water gebruikt, maar aceton. Ballast indruppelen, 10 seconden wachten en je pakt de wissel zo op. De (bijna)watervaste houtlijm lost in aceton volledig op.

aceton? Dat had ik zelf nooit aangedurfd, aceton tast de meeste plastics aan...

[Bjor]

Maarten,

Dat dacht ik ook, dus eerst eens geprobeerd op een proefstukje. Dat ging prima. Geen vervorming van het plastic. Uiteindelijk de dwarsliggers flink met aceton ingedruppeld. Ze slaan soms een beetje wit uit, (maar lang niet altijd) maar dat is met wat verf prima te verhelpen. Bovendien had ik er een ventilator bij staan, waardoor het ook weer snel verdampte.

Ik heb het wel alleen bij de wissels gebruikt, want ik heb er zo alleen al 200ml doorheen 'gejaagd', dus voor de hele baan had ik liters nodig gehad. En een paar dagen in de aceton dampen...........dat tast uiteindelijk ook modelspoorders aan

Ben

[Bjor]

We zijn al bijna een jaar verder en ik heb in die tussentijd nog wat gesleuteld aan het baanplan (zie eerdere postings in dit draadje). Er zijn vele varianten ontstaan op basis van hetzelfde plan; een groot kopstation en 1,5 hondenbot. Als ik een definitieve keuze heb gemaakt, plaats ik het uiteindelijke ontwerp in dit draadje. De opbouw van de baan begint pas dit najaar, als ik ben gepensioneerd. Maar ook het ontwerpen levert nu al veel voorpret op. Bovendien kan ik ondertussen allerlei scenerytechnieken uitproberen op mijn kleine industriebaan.
Ook heb ik nog eens goed nagedacht over het frame, dat uit demontabele segmenten moet bestaan zodat de baan later ook kan meeverhuizen. Het ontwerp dat ik hierboven had geschetst vond ik wel mooi, maar werd ook wat duur en ik investeer liever in Peco rails en wissels waaruit ik het kopstation ga opbouwen, dan dat ik mijn geld in hout stop.
De oplossing bleek even simpel als praktisch. Bedden. Binnen drie weken heb ik via Marktplaats in de buurt drie gratis bedden opgehaald. Simpele, grenen bedframes met een lattenboden van vlakke latten (zoals Ikea ze verkoopt). Het voordeel is dat de bedden al zijn voorzien van bevestigingen om de zijkanten haaks met het hoofd- en voeteneinde te verbinden. Ik moet de drie bedden alleen nog iets inkorten of smaller maken en straks van een kwastje verf voorzien.

De bedden worden aan de buitenzijde vastgeschroefd aan de muur en in het midden ondersteund door vier poten van 4x4 cm. Op de bedframes worden bestaande 9mm multiplexplaten gelegd die ik ook voor mijn oude baan heb gebruikt.
(De groene ondergrond is er in werkelijkheid niet; de bakken zijn aan de onderzijde open.)


Ben

[richard7877]

Hoi Ben

Leuk weer een update!
Ik ben erg benieuwd naar de vorderingen van je baan.
Het baanplan ziet er al veel belovend uit.

Groeten Richard

[Bjor]

Hoi Richard,

Met de nieuwe grote baan wacht ik nog even, want de temperatuur op zolder ligt momenteel boven het smeltpunt van modelspoorders . Dan kan ik mooi nog even doorsparen, want ik ga het kopstation maken met Peco code 55 rails en wissels. In de bocht na het station zit een optische scheiding en daarachter wordt de rest van de sporen opgebouwd uit bestaande Arnoldrails en -wissels. In de afgelopen weken wel bezig geweest met het kleine industriebaantje. Daar plaats ik zeer binnenkort weer wat over in het draadje http://www.n-spoorforum.nl/viewtopic.php?f=21&t=6021 .
Zo hard als met de DMV baan gaat het hier niet, maar dat komt dit najaar wel.

Ben

[Bjor]

Alweer een warme zomer die me van de zolder hield. Maar in die tijd heb ik heerlijk zitten schaven aan mijn baanplan. Het basisontwerp is nog steeds hetzelfde. Een lang kopstation (met verborgen omloop), tweesporig aangesloten op een lager gelegen hondebot. Omdat ik onder het kopstation een grote, lege ruimte had, heb ik daar een ondergronds station ontworpen. Aan de rechterzijde (de basis van de "U", was nog ruimte voor een tweesporig schaduwstation. De bovengelegen opstelsporen komen op een uitneembare plaat, zodat ik ingeval van een storing makkelijk bij het schaduwstation kan. Het kleine doorgangsstation is alleen rudimentair weergegeven. Dat kan nog wat veranderen en zal waarschijnlijk in een flauwe boog worden gelegd.
De totale rijlengte van het doorgaande spoor is in 1:1 ca, 7,5km.
De bovenbaan komt bovenop de bakken die ik van drie bedbakken maak, die de bedrading bevatten. (Zie enkele postings terug)
Maar plaatjes zeggen meer dan woorden:

Baanplan van de onderbaan:


De onderbaan:

(links ligt het plafond van het ondergrondse station. Boven het plafond is 4 cm ruimte voor de bedrading van de perronverlichting e.d.)

Baanplan van de bovenbaan:


De bovenbaan:


De complete baan:


Het landschap is hier niet weergegeven. Uiteraard zijn niet alle sporen van de onderste baan zichtbaar.

Alle electronica komt zoveel mogelijk in een centrale kast en de baan wordt naar keuze óf analoog, óf digitaal aangestuurd. De platen waarop het spoor ligt zijn d.m.v. één of meerdere 32 polige connectoren gekoppeld aan de bedrading die in goten onderin de bedbakken ligt.

Nu is het nog een kwestie van bouwen......

Ben

[Bjor]

H.H. moderatoren,

Dit draadje kan worden gesloten. Het verslag van de bouw gaat hier verder:
http://n-spoorforum.nl/phpbb3/viewtopic.php?f=14&t=8057

Ben