[DATABASE] NS Tad, NS Tads en NS Takkls NS/VAM in N

[WilcoV]

Roco heeft in het verleden een hele reeks VAM wagens uitgebracht, welke later door Fleischmann zijn overgenomen en in een klein aantal opnieuw zijn uitgebracht. Deze wagens waren een moderne variant van het eerste type VAM wagens. Roco heeft een aantal van deze wagens door middel van een zwarte band proberen te laten lijken op het tweede type VAM wagen, de modernere VAM wagen. Deze wagen werd echter later in correcte uitvoering door THS-Realix uitgebracht. Hier geef ik een overzicht van de geschiedenis van deze wagens en de wagens die in N spoor zijn uitgebracht. Door zoekwerk probeer ik zo veel mogelijk data te vinden over deze wagens, aanvullingen en aanpassingen zijn altijd welkom, graag wel middels verifieerbare bronnen want ik wil de data zo goed en correct mogelijk samenstellen.

Geschiedenis
De Vuilafvoer Maatschappij (VAM) werd in 1929 opgericht en in 1931 werd gestart met het vervoer van afval per spoor met grijze wagens, gebouwd door Waggonfabrik Uerdingen. Deze 1e generatie wagens werden in een 1e serie NS 590501-590525 in dienst gesteld en waren voorzien van beweegbare zijwanden en een V vormige bodem om huisvuil te kunnen storten. Deze eerste serie werd bij ontwerp en bestelling al uitgebreid met een tweede serie wagens NS 590601-590635.
In 1957 werd een 3e serie van deze 1e generatie wagens in dienst genomen met de nummers NS 590526-590533, in 1958 gevolgd door een 4e serie met de nummering NS 590636-590640. De Tad wagens hebben deels nog computernummers gekregen, welke ik helaas nog niet alle heb kunnen achterhalen.

In 1963 werd een 2e generatie Tads van de VAM wagen uitgebracht door Talbot in Aken in de nummerreeks NS 590534-590554. Deze wagens kregen uiteindelijk de computernummers 20 84 057 5 000-031. Deze wagens werden in twee series gebouwd, een 1e serie in 1963 met de nummers 590534 - 590554 (later omgenummerd tot 20 84 057 5 000 - '008 + '011 - '018 en '020 - '022 en vervolgens naar 84 84 566 9 001 - '008 + '010 - '022) en een 2e serie in 1966 die gelijk computernummers kregen in de serie 20 84 057 8 022 - 20 84 057 8 031 (later omgenummerd naar 84 84 566 9 023 - 84 84 566 9 032). Een deel van deze wagens is nog steeds in gebruik in Duitsland als wagens voor het vervoer van houtsnippers.

De banaming van de Tad en Tads werd uiteindelijk na het in dienst nemen van de 3e generatie VAM wagens gewijzigd in Takkls. De derde generatie had in plaats van één bak met beweegbare zijwanden, echter twee kantelbakken. Bij de bestelling werd in 1970 deze derde generatie aangeduid met de computernummerseries 31 84 583 5 000-031 en 31 84 583 5 032-062, gevolgd door in 1971 de nummerserie 20 84 057 8 032-114 (Utrechts Archief)
Deze wagens werden in dienst genomen in de nummerserie 20 84 057 8 032-194. De serie is later nog uitgebreid bij het uit dienst nemen van de wagens uit de eerste en 2e generatie.

Later zijn de computernummers aangepast. Op dat moment waren alleen nog wagens in dienst van de 3e generatie en deze kregen de volgende nummers
1e levering Takkls 70 stuks 1970 84 566 9 100-164
2e levering Takkls 30 stuks 1973 84 566 9 165-197
3e levering Takkls 27 stuks 1975 84 566 9 198-225
4e levering Takkls 20 stuks 1979 84 566 9 226-245
5e levering Takkls 21 stuks 1980 84 566 9 246-266 (voor zover bekend gebouwd bij Fabrika Vagona Kraljevo, Joegoslavië)

Een aantal wagens van de 3e Generatie is in andere kleuren uitgevoerd geweest, tot zover zijn op zeker bekend (via fotoherkenning dus zeker):
VAM Recycling Geel/Groen gestreept: 84 566 9 107-2
VAM Potgrond Geel: 84 566 9 138-7
(aanvullingen welkom, mits gebaseerd op fotoherkenning of NS documenten)

Betekenis Tad(s):
T Zwenkdakwagens
a Met 4 assen
d Lossen door middel van zwaartekracht, doseerbaar, onderzijde van de vloer is meer dan 70 cm boven de rails
s Maximale snelheid van 100 km/uur

Betekenis Takkls:
T Zwenkdakwagens
a Met 4 assen
kk gewichtsaanduiding voor lading
l Lossen door middel van zwaartekracht, niet beïnvloedbaar, onderzijde van vloer meer dan 70 cm boven de rails
s Maximale snelheid van 100 km/uur

[WilcoV]

De volgende N spoor modellen zijn uitgebracht:

Roco

2366A (1980) / 25118
Tads 20 84 057 5 022-4 Oranje/VAM Potgrond

2366B (1980) / 25119
Tads 20 84 057 5 005-9 Groen/VAM Compost

2366C (1981) / 25120
Tads 590 537 Grijs

24037 (2008)
Set van 3 Tads wagens Groen/VAM Compost
20 84 057 5 023-2
20 84 057 5 000-0
20 84 057 5 017-4

25118 (1984) / 2366A
Tads 20 84 057 5 022-4 Oranje/VAM Potgrond

25119 (1984) / 2366B
Tads 20 84 057 5 005-9 Groen/VAM Compost

25119 (1992)
Tads 84 84 566 9 206-2 Groen/VAM Compost

25119 (1999)
Tads 84 84 566 9 021-5 Groen/VAM Compost

25120 (1984) / 2366 C
Tads 590 537 Grijs

25163 (1989)
Takkls 84 84 566 9 246-8 Blauw/VAM 60

25164 (?)
Takkls 84 84 566 9 256-7 Wit/REGAM

25164 (?)
Takkls 84 84 566 9 251-7 Wit/REGAM

25181 (?)
Takkls 84 84 566 9 232-8 Groen/VAM

25220 (1994)
Takkls 84 84 566 9 225-2 Groen/VAM Compost

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Fleischmann

845201 (2012)
Set 3 Tads Grijs
590 546
590 549
590 553

845202 (2012)
Set 3 Tads Groen/VAM Compost
20 84 057 5 025-7
20 84 057 5 021-6
20 84 057 5 015-8

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

THS-Realix
Takkls
82611 (2009) VAM Compost Groen 84 84 566 9 021-5
82615 VAM Compost Groen
82616 VAM Compost Groen 84 84 057 8 104-7
82621 (2009) VAM Compost GFT Groen 84 84 566 9 225-2
82625 VAM Compost GFT Type II Groen
82626 VAM Compost Type II Groen 84 84 566 9 159-3
82631 (2009) VAM Lichtgroen 84 84 566 9 259-1
83632 VAM lichtgroen GFT
826.40.6 (2015) VSM 40 jaar Roodbruin
82641 (2009) VAM 60 Blauw
82642 VAM 60 Blauw 84 84 566 9 241-9
82643 VAM 60 Blauw 84 84 566 9 241-9
82651 (2010) VAM Potgrond Type II Geel 153-9
82652 VAM Potgrond Type II Geel 84 84 566 9 157-7
826.5.35 (2014) MCH 35 Blauw
82661 (2016) VAM Recycling Geel-Groen 84 84 566 9 105-6
82662 (2016) VAM Recycling Geel-Groen 84 84 566 9 107-2
82671 (2010) REGAM Gas Wit 84 84 566 9 256-7
82672 (2016) REGAM Gas Wit 84 84 566 9 256-7
82681 (2009) VAM Lichtgroen 84 84 566 9 251-8
82682 (2009) VAM Lichtgroen 84 84 566 9 232-8
82690 Essent Milieu Madurodam Roodbruin 84 84 826 2010-0
82699 (2009) VAM 60 / MCH 30 84 84 1979-2009
876212 VSM Beekbergen

[WilcoV]

Tot zover het overzicht, op dit moment zijn er dus twee varianten in de handel, de 2e Generatie, Tads van Roco/Fleischmann in kleuren Grijs, Groen en Oranje (Roco alleen 2e Hands, Fleischmann hier en daar nog verkrijgbaar) en de 3e Generatie Takkls in diverse uitvoeringen van THS-Realix (raakt langzaam aan uitverkocht, sommige versies alleen nog 2e hands). Helaas is de 1e generatie nooit in N spoor gemaakt, deze wijkt enigszins af van de 2e generatie in vormgeving van de bak. Misschien dat één van onze 3d ontwerpers eens wil kijken of dit via 3D print te realiseren is, mogelijk past het formaat op een onderstel van Roco/Fleischmann.

[Pleun]

Toevoegingen op de THS modellen:
82616 VAM Compost Groen 84 84 057 8 104-7
82626 VAM Compost Type II Groen 84 84 566 9 159-3
82643 VAM 60 Blauw 84 84 566 9 241-9
82652 VAM Potgrond Type II Geel 84 84 566 9 157-7
82661 (2016) VAM Recycling Geel-Groen 84 84 566 9 105-6
82662 (2016) VAM Recycling Geel-Groen 84 84 566 9 107-2
82681 (2009) VAM Lichtgroen 84 84 566 9 251-8

Deze heb ik gecontroleerd aan de hand van mijn eigen collectie.
Van 82642 en 82643 heb je waarschijnlijk nummers omgedraaid.

[WilcoV]

Bedankt Pleun, aangevuld, de 82642 en 82643 hebben hetzelfde computernummer, het zijn twee productieseries van THS-Realix van dezelfde wagen omdat er maar één VAM wagen in deze kleurstelling heeft rondgereden.

[modelschuur]

Bedankt. Mooi overzicht.

[Rick]

Bedankt Pleun, aangevuld, de 82642 en 82643 hebben hetzelfde computernummer, het zijn twee productieseries van THS-Realix van dezelfde wagen omdat er maar één VAM wagen in deze kleurstelling heeft rondgereden.

https://www.flickr.com/photos/67492399@ ... otostream/
Van de blauwe variant waren er vijf als ik me dat goed herinner, van de witte was er maar één exemplaar.

[robert]

Nu heb ik een artikel uit Railhobby 91/3 gevonden waar onderstaande wordt gesteld:

1e levering Takkls 70 1970 84 566 9 100-164
2e levering Takkls 30 1973 84 566 9 165-197
3e levering Takkls 27 1975 84 566 9 198-225
4e levering Takkls 20 1979 84 566 9 226-245

In het hetzelfde artikel staan de nummers van de bijzonder gekleurde varianten; Recycling, potgrond, VAM 60 etc.
Daar staat vermeld voor de VAM 60 wagons de nr's: 246, 248, 255, 262 en 266. De Regam Gas wagen zou nr 256 zijn.

[WilcoV]

Uitstekend, zal het eens nakijken ten opzichte van de geschiedenisboeken die ik heb gebruikt.

[WilcoV]

Beide blauwe THS wagens hebben hetzelfde computernummer.

[WilcoV]

Nu heb ik een artikel uit Railhobby 91/3 gevonden waar onderstaande wordt gesteld:

1e levering Takkls 70 1970 84 566 9 100-164
2e levering Takkls 30 1973 84 566 9 165-197
3e levering Takkls 27 1975 84 566 9 198-225
4e levering Takkls 20 1979 84 566 9 226-245

In het hetzelfde artikel staan de nummers van de bijzonder gekleurde varianten; Recycling, potgrond, VAM 60 etc.
Daar staat vermeld voor de VAM 60 wagons de nr's: 246, 248, 255, 262 en 266. De Regam Gas wagen zou nr 256 zijn.

Even nagekeken, dit is de laatste computernummering van de Takkls wagens die bij toewijzing van deze nummering in dienst waren.
Het artikel zelf ken ik niet, maar zeker is dat de eerste Takkls wagens in dienst zijn genomen in de computernummerserie 20 84 057 8 032-194. Zij sloten hierbij aan op de nog in dienst zijnde 1e en 2e generatie wagens. Later is de door de Railhobby aangedragen nummering ingevoerd, de 1e en 2e generatie wagens werden toen uit dienst genomen.
De kleuren kan ik niet controleren, ik weet niet welke bronnen het artikel heeft gebruikt hiervoor maar ik hoop met fotoherkenning hier eens uit te komen.

[Merijn]

Hoi Wilco, goed bezig met al dat uitzoekwerk voor al die wagontypes en hun N-spoormodelversies! Zit weer een hoop leuke en bruikbare info tussen.
Wellicht ten overvloede de volgende link, ben ik eens tegengekomen al zoekende op het web:

http://www.rolandrail.net/special/special016.htm

Misschien heb je er wat aan?

[WilcoV]

Yep Merijn, dat is één van de bronnen voor de informatie hier, tezamen met onder andere het Utrechts Archief. Helaas bevat het door je aangehaalde artikel ook enkele onvolkomenheden. Heel begrijpelijk overigens want er is, mede door de benamingen die NS zelf gebruikte bij het bestellen en tekenen van haar wagens gebruikte die vaak al weer veranderd waren toen ze in dienst kwamen. Heel wat uitzoekwerk, maar wel leuk. Ik ga er nog meer maken zoals die er nu op staan. Vooral gericht op modellen waarvan er meerdere zijn en ook meerdere merken hebben gehad.