(Enkel)spoormodule NSpoor Zuid-Limburg

[mdvholland]

Ik vind het gewoon erg mooi, helemaal geslaagd Ab.

Tav de prullenbakken, ja, zo herinner ik mij ze. Inclusief de gaatjes rondom onderaan. Bovenkant open, dus kleine papiertjes waaiden er zo weer uit...

Overigens, wat is het merkwaardige metalen geval op de voorgrond van Sjaak’s foto? Een fietsrek met ingebouwde fietspomp?

Vriendelijke groet,
Matthijs

[Krab]

Ja Mathijs ,
heb er zelf ook van staan te kijken had het nog niet gezien maar het is inderdaad een fietspomp met fietsrek .
Op google / maps kun je hem zien staan


mvg Sjaak

[mdvholland]

Je had die ronde metalen prullenbakken ook in 't groen. Ik kon ook geen voorbeeldfoto meer vinden. Wel een plaatje van een schaalmodel

Matthijs

[athmulder]

Mooi! Zelf herinner ik me vagelijk ook grijs en/of zwart, mogelijk zelfs ook rood. Die in Nunspeet stond onder de overkapping aan de noordkant en het was donker. Hoe dan ook, ze waren heel algemeen en ik vind het opmerkelijk dat ik er zo weinig foto's van terug kon vinden. Misschien wordt het tijd mijn eigen dia's toch maar eens te gaan scannen? Misschien ontdek ik nog meer bijna vergeten zaken...
In het boek over de 1200 kwam ik wel twee foto's tegen van gele ronde prullebakken, maar geen gaatjes onderin.
Na enig nadenken vrees ik dat ik mijn herinnering van 1984 moet bijstellen: de gaatjes zaten vermoedelijk aan de bodemrand en niet aan de zijkant. Ik vrees dat ik mezelf bedwongen heb gebruik te maken van het ding vlak vóór mijn zwager, juist omdat ik daar problemen van zag komen. Maar ik twijfel nu wel.

[Hoontje]

Heel mooi allmaal. Moest even bijlezen!
De kaarten automaat , waar het een stuk terug over ging, op mijn station heb ik van balsahout gemaakt.
Wellicht is dat een idee voor je?

Groetjes

Hoontje

[mdvholland]

In het boek over de 1200 kwam ik wel twee foto's tegen van gele ronde prullebakken, maar geen gaatjes onderin. Na enig nadenken vrees ik dat ik mijn herinnering van 1984 moet bijstellen: de gaatjes zaten vermoedelijk aan de bodemrand en niet aan de zijkant.

Gaatjes zaten in de bovenrand!
(grote prestatie dus van je zwager )




vriendelijke groet,
Matthijs

[athmulder]

Beste Matthijs,
dat er gaatjes in de bovenrand zaten wil overigens niet zeggen dat er geen gaatjes onderin zaten (ook tegen de zijkant), want anders liep het ding bij een regenbui natuurlijk gewoon vol. Mijn zwager heeft het destijds echt uitgetest, dat verbeeld ik me niet!
Mijn nieuwsgierigheid naar het echte apparaat wordt wel steeds groter. Misschien moet ik mijn zwager nog maar eens vragen, als hij het tenminste niet verdrongen heeft.... Of kijken of de gemeentewerf toevallig nog ergens zo'n ding heeft staan. Bij mijn wandelingen de afgelopen dagen heb ik extra opgelet, maar ik zag ze nergens meer. De wind heeft inderdaad vrij spel en ze zijn uiteindelijk geleidelijk gewoon door een beter ontwerp vervangen, want op foto's van 1985 zie ik ook de nu gangbare exemplaren al veel regelmatiger terug.

[mdvholland]

Hou ons op de hoogte!

Matthijs

[athmulder]

Verrassend was de uitkomst: na meer dan 50 bladzijden met 70 verschillende prullenbakken te hebben bekeken op beslist.nl (ik had het bijna opgegeven), vond ik uiteindelijk, nog altijd leverbaar, de vermoedelijk bewuste. Hij is leverbaar in alle RAL-kleuren en heeft twee rijen gaatjes in de onderkant ('om water af te voeren'). Hij is vandalismebestendig en kan op een apart paaltje of aan een andere paal worden bevestigd:




De onderkant:


Intussen ben ik in treinenboeken ook foto's tegengekomen zonder gaten in de bovenrand, en ik vermoed dat je, als je grote aantallen afnam, nog wel meer (eigen) aanpassingen kon krijgen. Opgelost dus!
(De hoogte is 43 cm, de diameter 33cm en voor de prijs 163,35 hoef je het bij Vink in Lisse niet te laten. Met deze details hoef ik mijn model niet aan te passen!)

[mdvholland]

Leuke speurtocht!

Vriendelijke groet
Matthijs

[athmulder]

Dat is zonder meer het belangrijkste van deze hobby: alles waar je aan begint levert vragen op, en bijgevolg antwoorden die je steeds meer inzicht geven in hoe alles werkt(e). Dertig jaar geleden had ik geen idee wat een latei was, of een speklaag, maar als je huizen gaat nabouwen kom je er wel achter!

Het is me intussen gelukt de overweg beweegbaar te krijgen. Ik heb de TM-73726 iets anders bedraad, zie foto's. Er zit een schakelaar aan, waardoor de overweg bediend kan worden. Dezelfde functie vervult een relais van ons MpC-computersysteem, zodat de bomen bewegen als de knipperlichten aan en uit gaan. Ik moet natuurlijk wel de schakelaar op 'uit' zetten als de PC hem via het relais bedient, want anders gebeurt er niets. Ik weet zeker dat ik dat straks ga vergeten....




En de open overweg:


Ik kom nu, na bijna een jaar, aan de reden om deze module te bouwen, namelijk het ontkoppelen van de brouwerijtrein en het omlopen van de loc. Dat gaat weer even duren, denk ik. Daarna moet er wel een filmpje komen.

[athmulder]

Een modulebaan die vanuit een centraal punt wordt bediend, heeft zo zijn specifieke problemen.
Bij het ontkoppelen van een stel gedetecteerde wagons, moet je bovendien het systeem een paar keer voor de gek houden, want die wagons blijven immers een bezetmelding genereren. Dank zij een website van een mede MpC-gebruiker (DK-Bahn) lukte dat eigenlijk onverwachts snel.
Het inbouwen van de ontkoppelaar (Herkat 27030) kostte wat gedoe. De brouwerij werd losgehaald. Ik zat heel dicht tegen de modulerand aan, er moesten piepkleine schroefjes in, en het moest beslist niet klemmen. Die schroefjes kreeg ik er niet in, in dat hoekje. Uiteindelijk heb ik hem met rubberlijm vastgezet. Dat blijft iets flexibel. Het gat voor de koppeling was het minste probleem:


Ik moest hem dwars onder de module vastlijmen, want anders paste het niet:


De ontkoppelaar zit en werkt!


Eigenlijk zou het nu ook in een tentoonstellingsopstelling moeten werken, maar het relais zit op kabellengte afstand, d.w.z. 2x 13,5m. Daardoor gaat natuurlijk wat vermogen verloren en ik moet nu eerst gaan testen of dat met de standaard (toch vrij dunne) kabels kan gaan werken, of dat ik dikke kabels moet gaan gebruiken. Dit kost nog flink wat tijd, omdat de module steeds op zijn kant moet en daarna weer opgezet om te testen.

[athmulder]

Ik vond bij het zoeken naar bruikbare stekkertjes nog een wat beschadigde oude foto, ik vermoed uit begin jaren negentig, en waarschijnlijk uit het NS-blad 'De Koppeling'. Hier zie je dat de rechte banken onder de plaatsnaamwijzer hier grijs waren! Erboven een dubbele poster met tabaksreclame. In de trein mocht gewoon gerookt worden, behalve waar het niet mocht (boven de 'e' van 'elta lloy'). De huidige prullenbakken waren in Zaandam toen al gangbaar.


Om testtijd te besparen heb ik gelijk een dikke kabel gemaakt. Of dat perse nodig was, weet ik dus nog niet zeker. Maar met de dikke kabel werkt de ontkoppelaar naar behoren op 12V. Ik kan nog wat testen met lagere spanningen (9V, 7,5V of 6V bijvoorbeeld). Dat heb ik nog niet gedaan, omdat ik bij het inbouwen zag dat de ontkoppelaar asymmetrisch in de rails zit. Maar ik kon nergens vinden wat nu de voorkeursrijrichting moest zijn.
Omdat ik na het ontkoppelen en omlopen de trein verkeerd op de baan heb staan, zou ik hem steeds moeten omdraaien om verder te kunnen testen. Dus heb ik de testomloop uitgebreid, zodat de trein ook in de andere richting ontkoppelt en omloopt. Het enige logische probleem is dat de bezetmelding dan natuurlijk niet goed werkt, omdat de trein te ver op de rails staat en de loc niet netjes afremt voor het aankoppelen, maar dat maakt voor de test niet echt uit. De moduletekening is deze (de ontkoppelaar zit bij 'o'):


Ik merkte dat het om een of andere reden niet echt goed werkte en maakte toen de volgende foto's van de koppelingen en de ontkoppelaar. Mazzel dat het net op de modulerand zat:


Hier zie je de punt van de koppeling net naast de ontkoppelaar, dat betekent dat alleen de koppeling van de loc ontkoppelt als de trein van blok 25 naar blok 30 rijdt, maar in de andere richting, van blok 29 naar blok 30, ontkoppelt juist alleen de koppeling van de wagon. Dus in het ene geval doet de koppeling van de trekkende loc het werk, in het andere geval de getrokken-wagon-koppeling.


Het ging in de laatste opstelling toch een paar keer mis, dus ik vroeg me af of dat anders zou worden als ik de ontkoppelaar (sorry, hier stond eerst koppeling...) omdraaide. Daarvoor heb ik het gat wat geruimd, maar dat zie je tussen de brouwerijgebouwen straks helemaal niet.
Het ontkoppelen werd wat slechter, maar dat gold voor beide richtingen. Dat kwam vermoedelijk omdat de ontkoppelaar nu iets te hoog kon komen (het is een heel precies werkje) waardoor de koppeling als het ware 'struikelde' of vast bleef haken achter het zwarte hobbeltje.

Ik heb het nu weer teruggedraaid en nu werkt het goed, maar ik zit toch wel met twee vragen:
1 Hoe hoog moet de ontkoppelaar precies boven de rails komen om foutloos te werken? en
2 Is er een voorkeursrichting voor de ontkoppelaar? (Trekkend of getrokken)
Heeft iemand van jullie daar ervaring mee?

Ik wil het zeker weten, omdat ik als dit betrouwbaar werkt nóg twee ontkoppelaars in de module Valkenburg wil inbouwen. Een krachtbron zit er toch al en de gemaakte kabel is gelijk geschikt voor drie aparte schakelingen. Maar het moet wel heel betrouwbaar werken, want ik ben niet tevreden met 9 uit 10, het moet echt minstens 99 uit 100 zijn. Anders moet je er op een tentoonstelling steeds iemand bij hebben staan. En dat werkt eigenlijk ook niet, als het vrijwel steeds goed gaat.

Testen duurt overigens heel lang, want de nu geteste omloop duurt 4 minuten. Van blok 25 naar 30, ontkoppelen, loc door naar 29, terug naar 26 en 25 en aankoppelen aan blok 30, terug naar blok 25, omlopen naar 26 en 29 en in blok 30 weer ontkoppelen (wagons staan over de de modulegrens) en loc rijdt via blok 25, 26 en 29 om naar de andere kant en koppelt aan en de trein rijdt achteruit naar blok 25 en het spul kan zich herhalen.

[athmulder]

Dat het automatisch ontkoppelen een monnikenwerk was, wist ik al wel, want een jaar of 12 geleden heb ik dat ook al eens geprobeerd. Alleen had ik toen minder tijd (en was er ook minder corona). Maar ik heb nog altijd geen 100% zeker antwoord op de vragen:
- hoe hoog moet de ontkoppelaar precies komen?
- in welke richting ontkoppelt hij het best?
Toch wijzen de tests een aantal dingen uit:
Zoals hij nu in de baan zit, werkt hij altijd goed als de trein van Valkenburg af komt, dus uit de richting waar de trein normaal gesproken nooit zal ontkoppelen. Als hij scheef zit, zoals op de tweede foto, werkt hij in beide richtingen behoorlijk betrouwbaar. Maar omdat een test 3 minuten en 55 seconden duurt, duurt het uren voordat ik 100 keer foutloos heb getest. Zo ver ben ik nog lang niet, want er is meer.


Onder de zwarte hobbel heb ik zoals je ziet wat karton gelijmd, omdat de ontkoppelaar beslist nergens mag klemmen. Ook al voel je het nauwelijks, een lichte weerstand is al fataal.


Ik heb ook de volgende dingen ontdekt:
Met 9 V of lager werkt het niet betrouwbaar, dus 12V is het minimum.
De betrouwbaarheid van de ontkoppeling verbetert sterk als je de trein heel langzaam laat optrekken, zodat er weinig druk op de koppeling staat. Dat is eigenlijk heel logisch.
De hoogte van de (ont)koppeling moet volgens de beschrijving 2,5 mm zijn, maar bij mij zit hij intussen al op 3,5 mm. Ik vermoed dat een krachtbron van > 12V voor 2,5 mm wel OK zou zijn.
Helaas heb ik ook gemerkt dat er af en toe storingen in MpC optreden (wilde bezetmeldingen, een korte rijrichtingsomkering waardoor weer aangekoppeld wordt!), en dat steeds direct na een ontkoppeling). Een magnetisch veld dat te dicht bij de rails komt kan zorgen voor een soort antennewerking van de rails zelf, waardoor de stuurstroompjes even ontregeld worden. Dat is natuurlijk fataal voor de actie! In combinatie met TL-verlichting zou dat misschien nog erger kunnen worden. Die staat nu dus een tijdje uit.
Om deze storingen op te lossen zal ik de elektromagneet 3-5 mm lager moeten plaatsen (en kan ik alle tests natuurlijk weer herhalen!). Ik hoop dat dat voldoende helpt.
Daarnaast heb ik op dit moment alleen nog maar met 2 6400's van Minitrix getest. Mijn Belgische Nohab en de 2200 en 2400 moeten het ook doen!
Om kort te gaan: ik ben er nog lang niet, hoewel het nu achter me al 30 keer foutloos ontkoppelt. Maar ik had wel 2 keer een MpC-storing! Misschien wordt het toch wel een actie die ik alleen kan uitvoeren als de expositie-baan niet al te groot is?

[tijdperk3]

Staat er over de spoel al een vrijloopdiode en/ of een RC netwerk om uitschakel pieken tegen te gaan.???
Anders is dat het eerste wat ik zou monteren over de spoel.

[athmulder]

Ah, daar heb ik wat aan, denk ik, bedankt Peter!
Nee, er is alleen een spoel. Wat is de schakeling die ik moet aanbrengen?

[tijdperk3]

Zal vanavond proberen een foto/schema te posten. Normaal is een 1N4007 over de spoel al een verbetering.
Even voor de duidelijkheid, we praten wel over 12V (DC) gelijkspanning voor de aansturing??

[athmulder]

Ik gebruik een adapter waarop staat: AC-DC adapter, Pri: 230v-50Hz, 9W, Sec: 1,5, 3, 4,5, 6, 7,5, 9 of 12V en dan een = (met de onderste streep gestippeld!), 300mA 3,6 VA(max) (merk MW681). Ik denk dat dat ongestabiliseerde gelijkstroom is, maar ik ben wat dat betreft een leek (zoals je ziet).

[tijdperk3]

Zou idd wel ongestabiliseed kunnen zijn. Maar met een condensator van 470uF/ 35V is het wel goed gestabiliseerd. Mocht je die hebben kun je die toepassen.

.

Op de foto de plek van de diode, met de streep aan de kant van de plus. Aansturen van de spoel aan de onderkant met een transistor of relaiscontact/schakelaar. Die schakelaar mag ook in de plus lijn. Voor de plaatsing van de diode maakt dat niet uit.
Hoop dat dit een beetje duidelijk is.

[athmulder]

Hartelijk dank Peter, ik ga het proberen.
Ik begrijp het helemaal, ik heb echter alleen maar 1N4001 diodes en de condensator heb ik helemaal niet. Ik moet even bij mijn mede-clubleden spieken....

[athmulder]

Dank zij de voorraad van een medeclublid heb ik een diode over de spoel kunnen zetten en nu werkt het inderdaad voortreffelijk: MpC sputtert niet meer (ook geen piepjes)! Ik had ook een Elco van hem gekregen, maar toen werkte het niet meer. Of de Elco kapot is of dat ik hem er fout ingezet heb? Geen idee.
Hoe het ook zij, de wilde storingen zijn weg en blijkbaar is (on)gestabiliseerde spanning het probleem dus niet.
Ik ben nog wat tijd kwijtgeraakt, omdat ik de diode voor de 3 ontkoppelaars tegelijk wilde gebruiken, maar toen zat de diode achter de schakelaar en werkte het natuurlijk niet. Elke spoel zal zijn eigen diode krijgen.
Op dit moment wordt er weer druk getest. Van de 24 ontkoppelingen liepen er vier fout, allemaal omdat de trein te laat vertrok en de ontkoppelaar al weer uit was. Ik heb de ontkoppeltijd nu op 4 seconden staan en de wielen van de loc schoongemaakt. Deze loc doet overigens wel 5 minuten over een omloop, dus klaar ben ik nog niet. Maar ik ben wel heel tevreden over het resultaat tot nu toe.
Bedankt Peter!

[tijdperk3]

Graag gedaan, Ab.

[shoven]

Klinkt goed. Dat vraagt eigenlijk wel om een filmpje...

[athmulder]

Ja Steven, dat filmpje gaat echt een keer komen, maar eerst wil ik het goed hebben rijden.

Mijn beide 6400's van Minitrix rijden afwisselend de 100 tests, waarbij af en toe een misser optreedt, eigenlijk alleen maar omdat de Loc wat vertraagd wegrijdt en de ontkoppelaar al weer naar beneden is. Dit is 5 keer op de 60 keer gebeurd, en alleen in 1 richting.

Maar omdat mijn principiële vragen over hoe de ontkoppelaar in de rails moet zitten en hoe hoog hij feitelijk hoort te komen nog niet beantwoord zijn, vond ik het vanavond tijd worden om eens te kijken hoe mijn 2200's, 2400 en Belgische 5301 het zouden doen. Helemaal niet!!! En ik weet ook waarom, zie onderstaande foto's.

Een 6400: de koppeling wordt nergens door gehinderd.


Een 2200: de koppeling wordt geblokkeerd door het frame:


De 5301: er zit een soort sneeuwschuiver onder de koppeling, waardoor de ontkoppelaar niet omhoog komt:


Een 2400: ook hier zit een stuk chassis in de weg van de ontkoppelaar


Conclusie: je moet niet de koppeling van de loc laten ontkoppelen, maar alleen die van de wagon! Verrassend allemaal, een mens is nooit te oud om te leren.

Dat betekent dat ik nu ook weet hoe de ontkoppelaar in de rails moet zitten, namelijk rechts in de rijrichting van het ontkoppelen, want dan ontkoppelt alleen de koppeling van de eerste wagon! Ik zal dus al mijn tests moeten overdoen, want de ontkoppelaar zit nu scheef en eet van twee walletjes. Misschien kom ik er nu ook nog achter hoe hoog de ontkoppelaar moet komen. Opnieuw starten met testen dus! Maar storingen heb ik niet meer.

[athmulder]

Intussen heb ik toch maar een filmpje gemaakt, voor als het alternatief niet werkt: dan kan ik dát tenminste nog eens laten zien. Maar die film bewaar ik even.

Tot nu toe zijn de vooruitzichten op een werkend alternatief nog niet erg gunstig. Als ik de ontkoppelingshobbel op 2,5 mm hoogte laat komen, zoals voorgeschreven, gebeurt er absoluut niets. Laat ik hem echter tot 3,5 mm komen, dan 'struikelt' de eerste wagon erover en blijft hij vast hangen. Toch wil ik proberen de ontkoppelaar voor al mijn diesellocs functionerend te krijgen.

Het lijkt erop dat de 'hobbel' precies dat doet wat ik in mijn voor de 6400's wel scheef functionerende 'bobbel' ook deed: van twee walletjes willen eten. Scheef functioneert dat bij locs waarvan de koppeling hoog genoeg kan komen (de 6400 dus), omdat de pal van de koppeling van de wagon dan ook over de hobbel heen wordt getild. Maar als de koppeling de ontkoppelaar recht raakt (de loc-koppeling wordt dan vermeden!), dan blijft het palletje van de koppeling gewoon achter de rand hangen en ontkoppelt helemaal niet.

Ik denk dat de hobbel van de ontkoppelaar (omdat hij toch maar van één kant kan werken) er wat anders uit moet gaan zien, namelijk glijdend, waarbij het lage stuk altijd onder de bovenkant rails blijft en het hoge stuk, misschien zelfs iets hoger kan komen. Wat knutselen dus en dan verder testen.... Ik heb in elk geval geluk dat de andere storingen zijn opgelost en dat ik makkelijk bij de ontkoppelaar kan komen.
Heeft niemand van jullie hier ervaring mee?